آبله مرغان
Chickenpox یا همان آبله مرغان گونه ای از بیماریهای شایع در کودکان میباشد که بیماری خفیف ولی بسیار واگیر دار است .این بیماری توسط ویروسی به نام هرپس زوستر ایجاد میشود.
به صورت تخصصی تر میتوان گفت :
آبله مرغان یك بیماری ویروسی بسیار حاد، مسری و خوش خیم است كه عمدتا از اواسط اسفند تا اوایل فصل بهار بروز می‌كند و به‌دلیل منشا پیدایش و تشابه ویروس این بیماری با ویروس پرندگان این بیماری آبله مرغان نام گرفته است و بیش از ۹۰درصد موارد بروز آن قبل از سن ۹ سالگی است.
آبله مرغان از نظر بالینی دارای یك مرحله مقدماتی كوتاه بوده و سپس دانه‌های خارش دار جلدی ایجاد میشود. پس از چند ساعت، جوش به صورت تاول در می‌آید و بالاخره با تشكیل خشكی و بهبودی كامل پایان می‌پذیرد كه طی این دوران خارش زیاد احساس میشود.
-
- بیماری آبله
علائم :
نشانه‌های زیر بیشتر در کودکان، خفیف بوده اما در بزرگسالان، شدید هستند:
- خارش سطحی پس از یک روز
- تب
- درد شکمی یا احساس ناخوشی همگانی که ۲-۱ روز به درازا می‌کشد.
- بثورات پوستی که کم و بیش در هر جای بدن می‌تواند پدید آید مانند روی پوست سر، آلت تناسلی، داخل دهان، بینی، گلو، یا مهبل. تاول‌ها ممکن است در نواحی بسیار گسترده‌ای از پوست گسترده شده باشند اما در دست و پا کمتر ظاهر می‌شوند. تاول‌ها در ۲۴ ساعت می‌ترکند و در محل آن ها دلمه پایه ریزی میشود. هر ۴-۳ روز مجموعه‌هایی از تاول های جدید به وجود می‌آیند. بثورات ابتدا روی تنه، سپس سر و صورت و با شیوع کمتری روی دست و پا ظاهر می‌شوند . بثورات ابتدا پاپولند وسپس به وزیکولو پوستول و در نهایت به پوسته تبدیل می‌شوند . پاپول‌ها و وزیکول‌ها در زمینه‌ای اریتماتوز قرار دارند . از خصوصیات بثورات آبله مرغان، ظهور سریع آنها و نیز وجود هم زمان پاپول، وزیکول و پوسته در یک زمان میباشد . خارش به طور تقریبی در همه بیماران وجود دارد . وزیکول می‌تواند در تمامی قسمت‌های مخاطی وجود داشته باشد .
- در بزرگسالان یک سری نشانه همانند آنفلوآنزا نیز وجود دارد.
علت بیماری :
دلیل بیماری عفونت با ویروس واریسلا زوستر یک دی‌ان‌ای ویروس است. بیشترین شیوع آن در سن ۵ تا ۱۰ سالگی است. این ویروس از راه قطره‌های ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی، از فرد بیمار انتقال می‌یابد. بیماری فوق العاده مسری است و انتقال ان بیشتر از راه قطرات تنفسی و هوا صورت می‌گیرد. ویروس در وزیکول‌ها هم وجود دارد و بنابراین بیماری از ۲۴ ساعت قبل از پیدایش بثورات تا وقتی که ضایعات دلمه ببندد، مسری خواهد بود (بین ۷ تا ۸روز) . بیماری بیشتر اوقات در زمستان و بهار دیده میشود. تا وقتی که تمام وزیکول‌ها تبدیل به دلمه نشوند کودک نباید به مدرسه برود . مبتلایان به آبله مرغان که بستری می‌شوند باید در اتاقی ایزوله شوند تا از انتقال هوایی ویروس جلوگیری شود. دوره نهفتگی بیماری، ۲۱-۷ روز است. اگر مادر یک نوزاد پیشتر یا در حین بارداری آبله مرغان گرفته باشد، کودک وی تا چندین ماه در برابر آبله مرغان ایمنی دارد اما این ایمنی در ۱۲-۴ ماه پس از زایش کاهش پیدا می‌کند.
دلایل افزایش دهنده خطر :
به کارگیری داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی بدن و همچنین بیمارانی که از ضعف سیستم ایمنی رنج می‌برند، از عوامل افزایش دهنده خطر هستند.
پیشگیری :
در ابتدای سالهای ۱۹۷۰ در کشور ژاپن واکسنی به نام Varivax تولید شد که به طور مرتب از سال ۱۹۸۶ در ژاپن و از سال ۱۹۹۵ در آمریکا استفاده میشود که نتایج آن، مثبت بوده است. پس از استفاده انبوه این واکسن در این دو کشور شیوع بیماری آبله مرغان، چه در افراد واکسینه و چه در افرادی که واکسن را دریافت نکرده اند، به طور چشمگیری کاهش یافت.
پیامدهای مورد انتظار :
بهبود خود به خودی: کودکان در ۱۰-۷ روز بهبود می‌یابند اما در بزرگسالان، این مدت بیشتر است و احتمال بروز عوارض در آنها بیشتر است. پس از بهبودی، فرد برای تمام زندگی در برابر آبله مرغان ایمنی دارد. گاهی پس از طی شدن سیر بیماری آبله مرغان، ویروس در بدن به حالت خفته باقی می‌ماند(بطور مثال در ریشه اعصاب نزدیک نخاع). این ویروس خفته ممکن است سال‌ها بعد دوباره بیدار شده و بیماری زونا را ایجاد کند.
پیامدهای احتمالی :
عفونت باکتریایی ثانویه برروی تاول‌های آبله مرغان :شایعترین عارضه آبله مرغان، عفونت‌های ثانویه جلدی است.
عفونت ویروسی چشم
به ندرت آنسفالیت (التهاب یا عفونت مغز)
احتمال بروز زونا سال‌ها پس از دوران بزرگسالی
به ندرت باقی‌ماندن جای تاول و ممکن است تاول عفونی شود
میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
آرتریت (التهاب مفصل) بطور گذرا
سینه پهلو (پنومونی)
نشانگان رای (به انگلیسی: Reye syndrome) در صورت مصرف آسپیرین وجود دارد
پریکاردیت، هپاتیت، گلومرولونفریت، اورکیت، زخم معده و عوارض نورولوژیک(عصبی) از عوارض دیگر بیماری هستند. سربلیت یا همان التهاب مخچه به واسطه واکنش های ایمونولوژیک، یکی از عوارض نادر آبله مرغان است که بیمار دچار آتاکسی (اختلال در راه رفتن) می شود.
آبله مرغان می‌تواند از مادر باردار به جنین سرایت کند و سبب وزن کم در هنگام تولد، آتروفی (زوال) کورتکس مغز، حملات تشنجی، عقب افتادگی ذهنی، آب مروارید و میکروسفالی شود. ابتلای مادر در ۱۶ هفته اول بارداری به آبله مرغان با توجه به احتمال انتقال به جنین و عوارض آن نیازمند به درمان با VZIg (ایمونوگلوبولین ضد VZV) دارد. متأسفانه در حال حاضر، این دارو در ایران در دسترس نیست.
آبله مرغان مادر زادی :
چنانچه مادر بارداري در ماه هاي نخست ، آبله مرغان بگيرد ، اين بيماري از طريق جفت به کودک او نيز منتقل مي شود . اين نوع بيماري را آبله مرغان مادرزادي مي گويند که در دو درصد مواقع نارسايي هاي کشنده اي ايجاد مي کند . اين نارسايي ها ، روي مغز ، چشم و اندام هاي حرکتي تأثير مي گذارند . اگر مادران باردار ، در ماه هاي نخست آبستني آبله مرغان بگيرند ، بايد در مورد مصونيت داشتن خود مطمئن شوند . چنانچه پيش از اين آبله مرغان گرفته باشند ، به طور قطع ايمن خواهند بود ، اما اگر شک دارند ، بهتر است آزمايش خون بدهند تا از حضور پادتن هاي ضد آبله مرغان در بدن خود اطمينان يابند . در صورتي که پادتن در بدن آنها موجود باشد ، نوزاد آنها سالم مي ماند . توجه : اگر خانمي در نيمه اول بارداري خود آبله مرغان بگيرد و مقاومتي در برابر آن نداشته باشد ، مي تواند با تزريق پادتن ضد آبله مرغان ، خود را درمان کند . چنانچه مادري پنج روز پيش از به دنيا آوردن کودک يا دو روز پس از آن ، آبله مرغان بگيرد ، بايد به نوزاد او حداکثر تا چهار روز پس از تولد ، پادتن ضد بيماري تزريق شود . اگر کودکان نارس در چند هفته اول پس از تولد ، دچار بيماري شوند ، بايد حداکثر تا چهار روز پس از ابتلا به آن ، از طريق پادتن ضد بيماري ، درمان شوند .
آبله مرغان در زنان باردار :
زنان باردار و هرکسی که مشکلات سیستم ایمنی بدن دارند نباید در نزدیکی فرد مبتلا به آبله مرغان قرار گیرند . اگر یک زن باردار در گذشته آبله مرغان نگرفته نباید در نزدیکی فرد مبتلا به آبله مرغان قرار گیرد، چون سریع به او سرایت می کند . ( به خصوص در ۲۰ هفته اول بارداری ) که جنین ممکن است در معرض خطر ابتلا به نواقص مادرزادی قرار گیرد . و همچنین مادر جنین هم در معرض خطر قرار می گیرد . اگر زن باردار درست قبل یا بعد از تولد فرزند آبله مرغان بگیرد ، فرزند تازه متولد شده در معرض خطر قرار می گیرد . اگر زن در دوران بارداری به زونا مبتلا شود ، هیچ خطری برای کودک در حال رشد وجود ندارد . اگر یک زن باردار درست قبل از بارداری ، آبله مرغان گرفته باشد ، کودک را باید مدتها از خطر آلودگی محافظت کرد . زیرا مادر از طریق جفت یا شیر دادن ممکن است کودک را آلوده کند . به کسانی که در معرض خطر شدیدتری هستند مانند نوزادهایی که مادران آنها در دوره بارداری آبله مرغان گرفته ، بیماران مبتلا به لوسمی و یا دارای سیستم دفاعی ضعیف ، کودکانی که داروهایی مصرف می کنند که که سیستم دفاعی آنها را ضعیف نگه می دارد ، در صورت ابتلا به آبله مرغان معمولا برای ایمنی بیشتر ، دوز IG آبله مرغان تزریق می کنند .
درمان :
در اکثر موارد نیاز به درمان ضد ویروسی نیست و فقط درمان حمایتی انجام می شود که شامل تجویز آنتی هیستامین برای کاهش خارش یا تجویز استامینوفن برای کنترل تب می شود. بر اساس آخرین ویرایش کتاب طب کودکان نلسون، دو گروه سنی زیر یکسال و بالای ۱۳ سال، افرادی که به هر دلیل در حال استفاده از استروئید (برای مثال پردنیزولون) و همچنین افرادی که درحال مصرف آسپرین می باشند، نیاز به درمان ضدویروس (آسیکلوویر) دارند.
درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، به جز استراحت و دادن داروها برای پایین آوردن تب و کاهش خارش.
برای پایین آوردن تب می توانید کارهای زیر را انجام دهید:
– آب و مایعات فراوان بنوشید. می توانید یخ نیز بمکید.
– با آب ولرم حمام کنید.
– لباس های نازک و نخی به تن کنید و از لباس های زبر و گرم دوری کنید.
– داروها را به موقع مصرف کنید.
– در مورد افراد کوچک تر از ۲۰ سال سن، از آسپیرین استفاده نکنید، زیرا امکان دارد سندرم Reye را به وجود آورد.
