نامنظم بودن عادت ماهانه
تعریف قاعدگی چیست؟
قاعدگی به خونریزی ماهانه یک زنان اشاره دارد. وقتی که دچار قاعدگی می شوید، پوشش داخلی رحم می ریزد. جریان خون از طریق سرویکس عبور کرده و از طریق واژن از بدن خارج می شود . اغلب دوره قاعدگی بین ۳ تا ۵ روز طول می کشد.
چرخه قاعدگی چیست؟
وقتی دوره های قاعدگی به طور منظم اتفاق بیافتد به آن چرخه قاعدگی می گویند. داشتن سیکل قاعدگی منظم ، نشان مهمی از علکرد نرمال بدن می باشد. طی سیکل قاعدگی ترکیبات شیمیایی یا هورمون هایی در بدن آزاد می شود که سلامت بدن را تضمین می کند. به این ترتیب بدن هر ماه برای باردار شدن آماده می شود. این چرخه از روز نخست قاعدگی تا روز نخست قاعدگی بعدی شمارش می شود. متوسط سیکل قاعدگی ۲۸ روز است، اما متوسط آن در افراد بالغ بین ۲۱ تا ۳۵ روز و در نوجوانان بین ۲۱ تا ۴۵ روز است. افزایش و کاهش میزان هورمون ها در طول ماه ، چرخه قاعدگی را کنترل می کند.
در طول چرخه یا سیکل قاعدگی چه اتفاقی می افتد؟
در نیمه اول سیکل قاعدگی، میزان استروژن یا هورمون زنانه افزایش می یابد. استروژن، نقش مهمی در حفظ سلامت شما ایفا می کند مخصوصا آن که به محافظت از استخوان ها کمک کرده و مادامی که سن شما افزایش می یابد به استحکام استخوان ها افزوده می شود. استروژن همچنین سبب رشد سلول های دیواره رحم می شود، رحم ، فضایی است که اگر بارداری اتفاق بیافتد،جنین در آن تغذیه می شود. به طور همزمان تخمک در یکی از تخمدان ها شروع به رشد و بالغ شدن می کند. اگر چرخه قاعدگی را ۲۸ روز در نظر بگیریم در چهاردهمین روز، تخمک از تخمدان رها می شود که به این فرایند تخمک گذاری یا Ovulation می گویند.
بعد از این که تخمک از تخمدان رها شد، از طریق لوله های فالوپ به رحم می رسد. سطح هورمون ها بالا رفته و دیواره رحم آماده بارداری است. یک خانم می تواند ۳ روز قبل و یا در روز تخمک گذاری باردار شود. به خاطر داشته باشید ، افرادی که چرخه قاعدگی بیش از ۲۸ روز یا کمتر از ۲۸ روز دارند، فرایند تخمک گذاری ممکن است قبل یا بعد از ۱۴ روز اتفاق بیافتد.
اگر تخمک توسط اسپرم مرد بارور شود و به دیواره رحم متصل گردد، بارداری اتفاق می افتد. اگر تخمک بارور نشود، تجزیه شده و سپس سطح هورمون ها افت می کند و طی فرایند قاعدگی دیواره رحم فرو می ریزد و خونریزی اتفاق می افتد.
تصویر زیر مسیری را نشان می دهد که در آن تخمک از تخمدان رها شده و توسط لوله فالوپ عبور کرده و به رحم می رسد.
دوره قاعدگی یا سیکل قاعدگی به طور معمول چگونه است؟
در طول دوره قاعدگی، ضخامت دیواره رحم فرو می ریزد و خون اضافی از طریق واژن خارج می شود. دوره های قاعدگی شما ممکن است هر ماه شبیه به هم نباشد. حتی ممکن است نسبت به دوره قاعدگی خانم های دیگر نیز متفاوت باشد. دوره قاعدگی بستگی به شدت خونریزی می تواند سبک، متوسط و سنگین باشد که به آن جریان قاعدگی می گویند. طول این دوره نیز متفاوت است. بیشتر دوره ها بین ۳ تا ۵ روز است اما از ۲ روز تا ۷ روز نیز نرمال خواهد بود.
چند سال نخست بعد از شروع قاعدگی، معمولا چرخه ها طولانی تر است اما با افزایش سن طول چرخه ها کوتاه تر شده و منظم تر می شود. در بیشتر حالات، چرخه های قاعدگی بین ۲۱ تا ۳۵ روز هستند.
زنان با دوره های قاعدگی خود چه مشکلاتی خواهند داشت؟
زنان با دوره قاعدگی خود ، طیفی از مشکلات از جمله درد، خونریزی سنگین و پریودهای نا منظم را خواهند داشت.
- آمنوره : این اصطلاح به نبود دوره قاعدگی اشاره دارد مانند:خانم جوانی که تا سن ۱۵ سالگی دچار قاعدگی نشده است و خانم یا دختری که به مدت ۹۰ روز یا بیشتر پریود نشده است که دلایل آن می تواند:
- بارداری
- شیردهی
- کاهش وزن شدید
- اختلال در خوردن
- ورزش سنگین
- استرس
- بیماری خاصی که نیاز به درمان و پیگیری داشته باشد.
همان طور که در بالا نیز اشاره شد، داشتن چرخه قاعدگی منظم نشان می دهد که بدن شما عملکرد نرمال خود را دارد. در برخی موارد که قاعدگی اتفاق نمی افتد می تواند به این معنی باشد که تخمدان های شما تولید مقادیر نرمال استروژن را متوقف کرده اند. نبود این هورمون اثرات مهمی بر سلامت کلی شما دارد. مشکلات هورمونی ممکن است به دلیل سندرم تخمدان پلی کیستیک ( PCOS) یا اختلال در دستگاه تولید مثل، باشد. اگر که دچار چنین مشکلی هستید حتما با پزشک خود مشورت نمائید.
- دیس منوره : به پریودهای دردناک اشاره دارد که با کرامپ های شدیدی همراه است. کرامپ های قاعدگی در نوجوانان بیشتر به دلیل ترکیب شیمیایی به نام پروستاگلاندین است. بیشتر نوجوانانی که کرامپ های شدیدی را تجربه می کنند، بیماری جدی ندارند. در زنانی با سن بالاتر درد می تواند ناشی از بیماری خاص یا فیبروئید رحم و یا آندومتریوز باشد.
برای برخی زنان استفاده از پد حرارتی یا حمام آب گرم می تواند به تخفیف کرامپ ها کمک کند. برخی از داروهای ضد درد که بدون نسخه تهیه می شوند نیز مفید خواهد بود. از جمله:
- ایبوپروفن( ادویل، Motrin, Midol Cramp)
- کتوپروفن (Orudis KT)
- ناپروکسن (Aleve)
اگراین داروها به تخفیف علائم کمک نکرد و از طرفی شدت درد به گونه ای بود که با عملکرد روزانه شما تداخل داشت، حتما به پزشک مراجعه نمائید.
- خونریزی های غیر نرمال رحم: خونریزی واژینال متفاوت از خونریزی نرمال دوره قاعدگی است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی بین دوران پریود
- خونریزی بعد از سکس
- لکه بینی در زمان چرخه قاعدگی
- خونریزی های سنگین تر یا خونریزی هایی که برای چند روز به طور غیر طبیعی ادامه داشته باشد.
- خونریزی بعد از دوران منوپوز یا یائسگی
خونریزی غیرنرمال می تواند دلایل زیادی داشته باشد. با توجه به گروه سنی شما ، پزشک احتمالا چکاپ هایی را برای شما آغاز خواهد کرد. برخی از دلایل چندان جدی نیستند و به راحتی درمان می شوند. درمان مربوط به خونریز ی های غیر نرمال بستگی به علت خونریزی دارد.
هم در نوجوانان و هم در زنانی که نزدیک دوره منوپوز یا یائسگی قرار دارند، تغییرات هورمونی سبب می شود چرخه ها نا منظم و با دوره های طولانی باشد. حتی اگر علت ،تغییرات هورمونی باشد ، شما می توانید تحت درمان قرار بگیرید. به خاطر داشته باشید که تغییراتی که اتفاق می افتد می تواند مشکلات جدی ،مانند فیبروئید رحم، پلیپس یا حتی سرطان را در پی داشته باشد. اگر هر گونه خونریزی غیر نرمالی را تجربه کرده اید حتما به پزشک مراجعه نمائید.
