سندرم داون چیست
دیشب برنامه خندوانه در شبکه نسیم و با اجرای رامبد جوان موضوع و همچنین مهمانهای برنامه اش را اختصاص به مبتلایان به سندرم داون داده بود . با حضور دکتر آزاده عباس زاده
سندرم یعنی مجموعه نشانهها بدنی و ذهنی بیماریای ویژه و دان نام پزشک انگلیسی است که در حدود ۲۰۰ سال پیش این مجموعه نشانهها را کشف نمود. انگیزه این پدیده گونهای نا به سامانی در چیدمان کروموزومی است که در مراحل رویانی و هنگام تقسیم سلولی رخ میدهد.
کسانی که سندرم دارند در یاختههای اندام خود بهجای ۴۶ کروموزوم، ۴۷ کروموزوم دارند. کروموزوم بخش بسیار کوچکی از یاخته است که ژنها در آن جمع شده و دربرگیرنده اطلاعاتی است که اندام ما را شکل میدهد. به عنوان نمونه رنگ پوست چشم، موها، مادینه یا نرینه بودن در همین بخش کوچک آشکار میگردد. کروموزوم اضافی در بدن کسی که سندرم دان دارد در روال شکلگیری موارد یادشده تأثیر مینهد و دستاویز دگرگونیهای بدنی و ذهنی میشود، افراد با سندرم دان ناهمگونیهایی با دیگران دارند.
بخشی از این ناهمگونیها بسته به خصوصیات ظاهری مردم و بخشی دیگر بسته به ویژگیهای ذهنی میگردد مهم آن است که بدانیم سندرم دان مانند سرماخوردگی نیست که کسی به آن دچار گردد بلکه در پیش از زایش پدیدار میکند. گر چه این افراد بیشتر به اندازه افراد عادی توانا نیستند ولی استعداد آنان در انجام برخی از کارها ما را شگفتزده میکند.
سندرم داون چگونه در رویش اثر میگذارد؟
مردم با سندرم دان مراحل رویش ذهنی و جسمی را بسته به دیگر افراد با تأخیر سپری میکنند آنها بسته به همسالان خود نشستن، راه رفتن، سخن گفتن، بازی کردن و تکاپوهای دیگر را دیرتر میآموزند. ولی امروزه با یاری دانش توانبخشی (کار درمانی، گفتاردرمانی، بازی درمانی و....) میتوان در سرعت رشد حرکتی و ذهنی کودکان با سندرم دان بسیار کارآمد بود. ازاینرو باید به نیازهای توانبخشی این کودکان از آغاز زایش توجه نمود.
نگهداریهای اولیه موردنیاز که باید در زمان کوتاهی پس از زایش کودک ارائه گردد، زمینهای فراهم میکند تا کودک با سندرم دان بیشترین استعداد خود را بروز دهد.
برنامههای پسندیده آموزشی و نگهداریهای پزشکی است که بیگمان افراد با سندرم دان را عضو کارآمد و مؤثر خانواده و جامعه میسازد.
سندرم داون چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص پایانی سندرم دان با دلگرمی به مشخصات ظاهری نوزاد اندکی دشوار است. به همین دلیل با انجام کاریوتیپ (karyo type) تشخیص پایانی ممکن میشود. برخی خصوصیات ظاهری نوزاد با سندرم دان که با شدت و ضعف متفاوتی پدیدار میکند و الزاماً همه آنها در این نوزادان وجود ندارد عبارت است از:
شل بودن عضلات بدن
نرمی بندها و توانایی خم شوندگی بیشازحد معمول
نیمرخ تخت، بینی کوچک و چشمها کشیده و بادام
بزرگی ماهیچه زبان بسته به دهان
تک شیار عمیق در کف دست
اندازه بیش از معمول میان انگشت شصت پا و انگشتان کناری
آیا کودکان با سندرم داون مشکلات پزشکی خاصی دارند؟
مشکلاتی که ممکن است در برخی از نوزادان با سندرم دان آشکار کند عبارت است از: ناراحتیهای قلبی مادرزادی، آلودگی سریع به بیماریهای عفونی، مشکلات تنفسی و برخی ناراحتیهای گوارشی.
باید توجه داشت که موارد یادشده در اندازه احتمال است و پیشرفتهای دانش پزشکی درمان بیشتر آنها را امکان پذیر ساخته است بهگونهای که افراد با سندرم دان تا سنین بالا (نزدیک به ۵۵ سالگی) میتوانند بهسلامت زندگی کنند.