هشدار دربارهء گسترش موج دوم و سوم ایدز
سرپرست اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت درباره آسیب بازگشت موج دوم و پیش آمدن موج سوم ایدز در کشور در پایان دهه ۹۰ هشدار داد.
دکتر عباس صداقت افزون بر هشدار درباره گسترش ایدز از طریق روابط جنسی پرخطر و مصرف مواد مخدر و روان‌گردان گفت: ما در حال حاضر با دو نگرانی برجسته مواجه هستیم.
نگرانی از بازگشت موج دوم ایدز
وی دراین‌باره افزود: نخست گسترش دوباره HIV از راه مصرف تزریقی مواد مخدر؛ چراکه پس از موفقیت پایان دهه ۸۰، این نگرانی وجود دارد که در صورت عدم پادرمیانی کارآمد و جدی، در پایان دهه ۹۰ نیز موج دوم همه‌گیری HIV بازگردد. نگرانی دوم نیز مربوط به افزایش موارد ابتلا به بیماری از طریق انتقال جنسی است که خطر وقوع موج سوم همه‌گیری HIV را افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: همه سازمان‌ها و ارگان‌ها به‌ویژه ستاد مبارزه با مواد مخدر، بهزیستی و سازمان زندان‌ها که به‌نوعی در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی حوزه کاهش آسیب مأموریت دارند، نیاز است برنامه‌های کاهش آسیب و درمان‌های جایگزین سوء مصرف مواد را باکیفیت بالاتر و جدیتی بیشتر از گذشته اجرا کنند. همچنین در زندان‌ها با به‌کارگیری کامل برنامه‌های جامع کاهش آسیب می‌توانیم از بازگشت مجدد HIV از راه تزریق مواد مخدر جلوگیری کنیم.
صداقت درباره اقدامات وزارت بهداشت دربارهٔ جلوگیری از گسترش ایدز در کشور گفت: یکی از ماموریت‌هایی که وزارت بهداشت برای پاسخ به این‌همه گیری در طول سال‌های اخیر دنبال کرده است، گسترش کمی و کیفی خدمات شناسایی، مشاوره، مراقبت و درمان HIV است؛ به‌طوری‌که هم‌اکنون در همه استان‌های کشور و در بیشتر شهرها جایگاه‌ها و پایگاه‌های مشاوره راه‌اندازی شده و تمام خدمات آموزشی، مشاوره و مراقبت و درمان HIV را به صورت کاملاً ویژه، داوطلبانه و رایگان و به دست گروهی کارآزموده و دوره دیده ارائه می‌کنند.
برپایی ۱۱ آزمایشگاه پیشرفته ایدز در کشور
وی افزود: افزون بر آن با راه‌اندازی شبکه آزمایشگاهی تخصصی HIV و برپایی ۱۱ آزمایشگاه قطب منطقه‌ای برای آزمایش‌های پیشرفته به‌منظور تیمار بهتر و باکیفیت‌تر، به بالا بردن وضعیت پوشش مراقبت و درمان پرداخته‌شده است.
سرپرست اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت پیشگیری از جابجایی HIV از مادر باردار به نوزاد را یکی دیگر از خدمات مؤثر پیشگیری از این بیماری دانست و افزود: اقدامات پیشگیرانه در دوران بارداری، دوران زایمان، دوران پس از زایمان و دوران شیردهی چنانچه که به‌موقع و درست ارائه شوند، می‌توانند خطر انتقال این بیماری را به نوزاد تا حد کمتر از دو درصد نیز کاهش دهد.
صداقت در خصوص مراکز مشاوره ایدز برای کسانی که احتمال می‌دهند خود یا همسرشان درگذشته رفتار پرخطری داشته‌اند، گفت: در حال حاضر بسیاری از مراکز بهداشتی – درمانی در نقاط پرخطر کشور این خدمات را به صورتی کاملاً محرمانه و رایگان ارائه می‌دهند. بنابراین درصورتی‌که افراد احتمال می‌دهند که خود یا همسرشان درگذشته ممکن است رفتار پرخطری چه رفتار جنسی و چه مصرف مواد مخدر داشته‌اند، بی‌گمان باید پیش از بارداری یا در آغاز بارداری، از خدمات مشاوره‌ای این مراکز بهره‌مند شوند.
نگرانی درباره انتقال ایدز از طریق انتقال خون نداریم
سرپرست اداره کنترل ایدز وزارت بهداشت درخصوص نحوه ورود موج اول ودوم ایدز به کشور توضیح داد: موج اول بیماری ایدز اواسط دهه ۶۰ از راه انتقال خون‌های وارداتی آلوده برای نخستین بار شناسایی شد. از همان موقع برنامه‌ریزی برای سالم سازی خون به‌صورت صد درصد آغاز شد. در حال حاضر نیز بیشتر از ۱۵ سال است که هیچ نگرانی برای انتقال از راه خون و فرآورده‌های خونی در کشور نداریم.
صداقت افزود: موج دوم نیز در اواسط دهه ۷۰ با اپیدمی HIV در میان زندانیان و مصرف‌کنندگان تزریقی مواد مخدر آغاز شد. همه‌گیرترین الگوی مصرف در کشور ما نیز در همان زمان بحث تزریق مشترک در مصرف‌کنندگان مواد بود.
وی با اشاره به چگونگی کنترل این بیماری در کشور با همکاری سازمان‌های مختلف گفت: پس از موج دوم بیماری، همه سازمان‌ها متحد و یک صدا با وزارت بهداشت برنامه‌های کاهش آسیب را به‌صورت گسترده هم در جامعه هم در زندان‌ها شروع کردند و درمان‌های جایگزین سوء مصرف مواد را در کشور پیاده کردند. شواهد علمی ثابت کرده همین برنامه‌ها باعث شد که تا پایان دهه ۸۰ از سرعت گسترش HIV در بین مصرف‌کنندگان تزریقی مواد مخدر و زندانیان کاسته شود. این مساله به عنوان یک تجربه موفق در ایران نیز از طرف سازمان بهداشت جهانی به کشورهای دیگر معرفی شد.
روان‌گردان‌های تزریقی و خطر هم‌پوشانی دوموج اصلی ایدز در کشور
صداقت ادامه داد: در اواخر دهه ۸۰ پس‌ازاین موفقیت، کشور با الگوی دیگری از همه‌گیری HIV رو در رو شد. افزایش روند آلودگی به این بیماری از راه روابط جنسی محافظت نشده در کنار موج دوم این همه‌گیری قرار گرفت. این الگو این نگرانی را به دنبال دارد که تعداد بیشتری از زنان به‌طور خواسته و ناخواسته به این بیماری دچار شوند و در نتیجه بارداری‌های مدیریت و مراقبت نشده موجب تولد نوزادانی با ابتلا به HIV شود، پدیده‌ای که به آن موج سوم همه‌گیری هم اطلاق می‌شود.
وی با اشاره به وجود شواهدی بر پایهٔ تزریق مواد محرک و روان‌گردان در برخی نقاط که منجر به هم‌پوشانی موج دوم و موج سوم همه‌گیری ایدز می‌شود، با ابراز نگرانی از وضعیت موجود، افزود: این شرایط با تغییر الگوی مصرف مواد مخدر و شیوع مصرف مواد محرک و روان‌گردان نگران‌کننده‌تر می‌شود. مصرف مواد محرک و روان‌گردان به‌سادگی فرد مصرف‌کننده را در معرض رفتارهای پرخطر جنسی قرار می‌دهند.
سرپرست اداره کنترل ایدز وزارت بهداشت ضمن پافشاری بر اهمیت اطلاع‌رسانی در این زمینه، نقش خانواده و سازمان‌های ذی‌ربط را در کاهش بیماری بسیار مهم دانست و گفت: مهم‌ترین عاملی که می‌تواند در پیشگیری از موج سوم کارآمد باشد، آگاهی رسانی عمومی با تأکید بر جوانان، نوجوانان و خانواده است. بنابراین رسانه‌ها می‌توانند بهترین نقش را در افزایش آگاهی عمومی در پیشگیری از موج سوم داشته باشند. همچنین سازمان‌هایی که با نوجوانان و پدرومادر آن‌ها در ارتباط هستند مانند آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌ها می‌توانند مهم‌ترین نقش را در پرورش نوجوانان و جوانان داشته باشند و آموزش منطبق با آداب فرهنگی ما ارائه دهند؛ به‌طوری‌که جوان ایرانی بتواند از خود در برابر آسیب‌های محیطی مراقبت کند.
وی در ادامه بابیان اینکه پیشگیری از ایدز بسیار آسان است، نداشتن رفتارهای پرخطر جنسی، وفاداری به چارچوب خانواده و پرهیز از مصرف مواد محرک و روان‌گردان، مواد مخدر و الکل را عامل مهمی در مصون ماندن از ایدز در جوانان دانست.
صداقت با تأکید بر نقش خانواده در کنترل رفتار جوانان و نوجوانان، به کسانی که تجربه مصرف مواد مخدر را داشته‌اند، توصیه کرد بی‌گمان به مراکز مجاز ارائه خدمات درمان سوء مصرف مواد مراجعه کنند.
منبع : ایسنا
