بیماری کم کاری تیروئید
کمکاری تیروئید عبارت است از کاهش فعالیت در زمان دامن گیری به این بیماری غده تیروئید که باعث کاهش تولید هورمونهای تیروئیدی میشود. غده تیروئید یک غده پروانهای در جلوی گردن است. تقریباً همه فرایندهای متابولیک تحتتأثیر هورمونهای تیروئیدی قرار میگیرند. کمکاری تیروئید در هر دو جنس و در هر سنی رخ میدهد، اما در زنان میانسال همه گیرتر است.
علائم شایع
نامحتمل است که همه علائم زیر در یک فرد وجود داشته باشند، ولی بیشتر بیماران دارای چندین علامت از علائم زیر هستند:
_کم شدن تحمل به سرما
_کم شدن اشتها
_یبوست
_درد جناغ سینه
_موی خشن یا با رویش کند
_کند، تند، یا نا به سامان بودن ضربان قلب
_افزایش وزن یا برعکس، لاغری شدید
_بیحالی یا شل بودن، یا برعکس، بیقرار بودن
_خوابآلودگی یا برعکس، بیخوابی
_اختلال روانی، از جمله افسردگی، روانپریشی، یا ضعیف شدن حافظه
_گردهمایی مایع در بدن، به ویژه در اطراف چشمها
_حالت خمودگی در صورت و پایینافتادگی پلکها
_خشن شدن پوست
_کم شدن تحمل به داروها
_کم شدن میل جنسی و ناباروری
_اختلالات قاعدگی
_کمخونی
_کرختی یا سوزن سوزن شدن دستها و پاها
_کلفت یا خشن شدن صدا
علت
گاهی ناشناخته است. شایعترین علت عبارتاند از:
_بیماریهای خود ایمنی، که در طی آنها دستگاه ایمنی بدن کارکرد غیرطبیعی دارد و به غده تیروئید حمله میبرد.
_درمان با رادیواکتیو
_جراحی برای درمان پرکاری تیروئید
_کمبود ید در رژیم غذایی
_کاهش فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری غده هیپوفیز، که ترشحکننده هورمون محرک تیروئید است.
_داروهایی مثل لیتیم که از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری تیروئید میکاهند.
دستاندرکاران تشدیدکننده بیماری
_سن بالای ۶۰ سال چاقی
_جراحی برای درمان پرکاری تیروئید
_درمان با پرتو ایکس
پیشگیری
_راه ویژهای برای پیشگیری از کمکاری اولیه تیروئید وجود ندارد.
_پس از جراحی تیروئید یا تخریب تیروئید توسط پرتو درمانی، تا آخر عمر هورمون تیروئید به صورت قرص باید دریافت شود.
پیامدهای مورد انتظار
بیشتر با دادن هورمون تیروئید و تنظیم دقیق مصرف آن قابل درمان است. هورمون درمانی عبارت است از فراهم آوردن تیروئیدی بهاندازه کافی برای بدن تا کارایی عملکردهای طبیعی بدن حفظ شود. امکان دارد تا چندین ماه نیاز به ارزیابی پزشکی وجود داشته باشد تا مقدار مناسب هورمون تیروئیدی که باید داده شود معلوم شود.
_چنانچه که درمان قطع شود، بیماری عود میکند.
پیامدهای احتمالی
_اغمای میکسدم که عارضه تهدیدکننده جان بیمار است.
_افزایش استعداد ابتلا به عفونتها
_بروز آشفتگی غده فوقکلیوی در اثر درمان شدید کمکاری تیروئید
_ناباروری
_درمان زیاده از حد به مدت طولانی میتواند باعث کاهش تراکم معدنی استخوان شود.
اصول کلی
_آزمایش خون از نظر هورمونهای تیروئیدی. با آزمایش میتوان تشخیص کمکاری تیروئید را مسجل کرد اما نمیتوان مشخص کرد که چه میزان هورمون برای درمان لازم است.
_اهداف درمان عبارتاند از تجویز هورمون تیروئید و شناسایی علائم برای پیشگیری از زیاد بودن یا کم بودن مقدار هورمون تیروئید تجویز شده
_اگر موارد اورژانسی رخ دهد مانند اغمای میکسدم (بسیار بهندرت در هوای گرم رخ میدهد، اما در هوای سرد شایعتر است)، امکان دارد نیاز به بستری شدن وجود داشته باشد.
داروها
هورمون تیروئید تجویز خواهد شد. میزان مصرفی برحسب سن، وزن، جنس، گنجایش کارکرد تیروئید، سایر داروهای مصرفی و عملکرد روده تعیین میشود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. تا حدی که میتوانید فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری خود را حفظ کنید.
دستور خوراک
برنامه خاصی برای کمکاری تیروئید پیشنهاد نمیشود. با خوردن رژیم پر فیبر از بروز یبوست جلوگیری به عمل آورید.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
_اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علائم کمکاری تیروئید رادارید.
_اگر علائم در عرض ۳ هفته از شروع درمان رو به بهبود نگذارند.
_اگر دچار علائم جدید و غیر قابل توجیه شدهاید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
_اگر اغما یا تشنج رخ دهد، فوراً باید درخواست کمک اورژانس شود.