خواص دارویی زالزالک/ Maytree
زالزالک Maytree
نام علمی Crataegus merophylla
.
.
کلیات گیاه شناسی
زالزالک گیاهی است از تیره گل سرخیان ( در برخی کتاب ها آن را جز دسته سیبی ها آورده اند ) که بیشتر به شکل درختچه است و دارای شاخه های خاردار و گل های سفید ، معطر و میوه های زرد و نارنجی می باشد . میوه آن خوراکی است و در اکثر نواحی معتدل می روید . درخت زالزالک به صورت خودرو در گرگان ، اراک ، کلاردشت ، ارومیه ، بروجرد ، کوهستان های البرز و حتی ناحیه پس قلعه شمال تهران وجود دارد و همچنین درشمال ایران ، گونه های وحشی آن به شکل خودرو در جنگل هامی روید و آن را ولیک می نامند . زالزالک در ایران از جمله در بلندی های بالا ۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویر احمد می روید .
در ارتفاعات ارومیه به شکل وحشی و همچنین در روستا های اطراف منطقه قوشچی حتی به صورت اهلی هم رشد داده شده است .تکثیر آن از طریق تخم و تهیه نهال انجام می پذیرد . در بهار ، شکوفه های پرپر صورتی رنگ زیبایی دارد . میوه ای است کوچک حاوی هسته ای سخت . زالزالک یک گیاه تیغ دار معمول است که طول آن به پنج پا می رسد و در دامنه کوه ها و اراضی جنگلی آفتابی در سر تا سر جهان می روید . گل های این گیاه درماه اردیبهشت شکوفه می دهد اما به رغم اینکه زالزالک جزو تیره گیاهان طبی مانند انواع رزاست لیکن گل های این گیاه معطر نیست . گل های آن در بوته های کوچک رشد می کنند و به رنگ سفید ، قرمز یا صورتی هستند . دانه های کوچک این گیاه که به آن ها زالزالک گفته می شود پس از شکوفایی گل ها رشد می کنند . میوه این گیاه معمولا پس از رسیدن به رنگ قرمز به خود می گیرند اما رنگ سیاه آن نیز یافت می شود . برگ های زالزالک درخشان است و به اشکال و اندازه های گوناگون رشد می کنند .
.
.
ترکیبات شیمیایی
میوه زالزالک دارای روغن چرب ، قند های گلوکز ، فروکتوز ، مواد معدنی گوناگون و نیز دارای ویتامین های A و C و جوهر لیمو می باشد . زالزالک از مازو ، اسید تارتریک و اسید مالیک برخوردار است .
.
.
خواص دارویی
- میوه زالزالک بسیار قابض است ، لذا می توان آن را در موارد اسهال و اسهال خونی مصرف کرد ، زیرا مقدار زیادی تانن دارد .
- زالزالک دارای کلسیم و مقداری ترشی آلی و پکتین می باشد .
- زالزالک برای تقویت قلب و معده بسیار توصیه شده است .
- زالزالک در مواقع کم خونی و سل اثر نیکو دارد .
- مبتلایان به کم خونی می توانند از آن بهره مند گردند .
- زالزالک برای رماتیسمی ها و مبتلایان به ورم روده مفید است .
- گل زالزالک اندکی معطر است و قبل از آنکه غنچه اش کاملا باز شود ، برای مصرف داروسازی ، می چینند .
- این گل ضد تشنج بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم می کند . داروی مفید و خاصی بر ضد تپش قلب و ضربان شدید آن است .
- زالزالک ، اشتها را زیاد می کند .
- جهت قطره قطره آمدن ادرار توصیه شده است .
- نوشیدن شربت میوه یاد شده با شکر سرخ ، برای رفع سردرد شدید فایده دارد .
.
.
مضرات
هسته زالزالک دارای ماده آمیگدالین است که سمی بوده و باید از خوردن آن خودداری نمود .