طب سنتی/ Traditional medicine
پزشکی سنتی یا طب سنتی ( Traditional medicine ) زمینه ای پر قدرت و متنوع است ، که به توصیف و بررسی آن دسته از سیستم ها و دانش های پزشکی می پردازد ، که در طی سده های پیشین و قبل از دوران طب مدرن ، در جوامع گوناگون بشری به وجود آمده است .
طب سنتی به دو بخش نظری و عملی تقسیم شده است که طب نظری شامل : ۱٫ امور طبیعیه ۲٫ اسباب و علل ۳٫ دلایل و علایم می باشد و طب عملی به سه بخش : ۱٫ تدابیر ۲٫ دارو و درمانی ۳٫ اعمال یدی تقسیم می گردد .
پزشکی سنتی تنها روش درمانی است که در بر پایه مزاج شناسی استوار است . تغییر مزاج به گرمی ، سردی ، رطوبت و یا یبوست و متعاقب آن غلبه یک یا چند خلط از اخلاط چهار گانه و یا برعکس ، به سبب تغذیه ، روش زندگی ، اقلیم ، سن ، شغل ، رفتار و … باعث خروج مزاج فرد از اعتدال شده و علائم آن بروز می کند .
تاریخچه
در اوایل تاریخ بشری ، زمانی که تالیفی وجود نداشت و تجربیات به صورت نقلی انتقال می یافت ، جهت تداوی بیماران و استفاده از تجربیات افراد ، بیماران را در کنار راه های پر رفت و آمد قرار می دادند و از افرادرهگذر در خصوص راه های معالجه این نوع بیماری راهنمایی می خواستند . هر کسی به فراخور اطلاعات و تجربیات خود ، توصیه ای می نمود .مثلا شخصی می گفت : در شهر ما هم یک نفر به این بیماری مبتلا شده بود و از داروی فلان ، یا گیاه فلان دارویی ساخته و به آن بیمار دادند . بعد از مصرف این دارو بیماری او رفع گردید .
رفته رفته کسانی به این موضوع علاقه پیدا کرده و به جمع آوری اطلاعات و تحقیق گسترش آن ها روی آوردند . بدین صورت نخستین مجموعه ها در طب شکل گرفت .
طب سنتی در ایران
طب سنتی در ایران – در ایران قدیم ، خدمات طب سنتی اسلامی تنها توسط حکیم های آن زمان ارائه می شد . در اوایل قرن گذشته ، هنگامی که با تمدن غربی پس از رسانس علمی اروپا مواجه شدیم ، با احساس حقارت در برابر تکنولوژی آن ها ، یک باره از گذشته درخشان علمی خود به خصوص در رشته طب سنتی بریدیم و با توسعه طب آلوپاتیک و بی مهری نسبت به حکیم ها و ورزش های درمانی طب سنتی ، به تدریج تعداد آن ها رو به کاهش نهاد و کتب علمی شان در کتابخانه مهجور ماند ، یا به وسیله عمال غرب به تاراج رفت . ما هم برای این که متهم به واپسگرایی نشویم ، آنچه که از پدران خود به ارث برده بودیم ، بیرون ریختیم ، در حالی که غربی ها علی رغم تظاهر به آتش زدن کتب طب سنتی ، با شیوه های مختلف ، گنجینه های ارزشمند طب سنتی را ربوده و با استخدام مترجمین عرب اقدام به ترجمه متون و تحقیق و تفحص در مفاهیم علمی آن نمودند . اکنون که بیش از صد سال از زمان تاراج آن سنت ها و میراث ها گذشته است ، دیدیم که ما نیز در همکاری با آنها در طی چند دهه ، میراث هزار ساله خود را آتش زده ایم ، لذا به تدریج دستی بر چشم هایمان کشیده و می خواهیم از خواب گران برخیزیم .
اصول اولیه طب سنتی در ایران باستان
اصول اولیه طب سنتی در ایران – ایرانیان معتقد بودند که تمام هستی از چهار رکن خاک ، آب ، هوا و آتش شکل گرفته است و معتقد بودند که انسان نمونه کوچکی از این هستی بزرگ است . توجه به مساله مزاج در درمان بیماری ها ، نکته برجسته و شاخصی است که در طب سنتی ایران باستان به چشم می خورد . آن ها معتقد بودند که گرمی ، سردی ، تری ، خشکی ، چهار قوه مهم هستند که اعتدال و سلامت بدن ، وابسته به اعتدال آنها است . همچنین معتقد بودند که بدن از دو قوه جسمانی و روحانی ترکیب شده و همواره توصیه می کردند که مردم باید در تقویت هر دو قوه بکوشند ، زیرا سلامتی یا عدم تعادل هر یک در دیگری موثر است .
منبع : مریض خونه
