علت ابتلای افراد به حاملگی نابجا

(Ectopic Pregnancy (EP

به حاملگی و کاشته شدن جفت در خارج از محل طبیعی (حفره رحمی) حاملگی خارج رحمی یا نابجا گفته می شود. شیوع EP در چند دهه اخیر افزایش یافته (احتمالاً به دلیل بهبود امکانات تشخیصی، کاهش درصد نازایی، افزایش عفونت های لگنی و استفاده وسیع تر از روشهای جلوگیری از حاملگی و…) و در جوامع مختلف از ۵/۰ تا ۵ درصد حاملگی ها متفاوت است (بطور متوسط در ۲% حاملگی ها) عوامل مستعد کننده و خطرساز EP بسیار زیاد بوده اما مهترین و شایعترین آنها به قرار زیر باشد.

توجه: در حدود یک سوم موارد EP ریسک فاکتور مشخصی یافت نمی شود.

اختلالات لوله رحمی: اصولاً هر عاملی که باعث اشکال در حرکت و انتقال تخم لقاح یافته به داخل رحم شود می تواند منجر به EP شود. شایعترین علت این مسئله عفونت لوله رحمی (Salpingitis) بوده و در ۵۰% موارد EP دیده می شود.

سایر علل آن عبارتند از: اختلالات تکاملی لوله رحمی (دیورتیکول، منفز فرعی، آترزی و…) اختلال آناتومیک ناشی از دی اتیل استیل بسترول (DES)، سابقه جراحی میکروسکوپیک لوله رحمی یا لگن، بستن لوله رحمی، چسبندگی های داخل لگنی، اندومتریوز،سالپنژیت ندوزای تنگه لوله رحم و …
استفاده از روشهای جلوگیری از حاملگی: شیوع EP در افرادی که قرص های ضد بارداری حاوی پروژستین به تنهایی مصرف می کنند (در صورت بروز حاملگی) حدود ۴% تا ۶% خواهد بود. همچنین احتمال بروزEP در کسانی که IUD دارند و حامله می شوند حدود ۱۰% می باشد با توجه به مکانیسم اثر IUD در جلوگیری از حاملگی انتظار می رود خطر بروز EP در استفاده کنندگان IUD با آنهایی که IUD ندارند برابر باشد اما از آنجایی که میزان عفونت داخل رحمی و لوله ای د رگروه اول بیشتر می باشد و این حالات جزو عوامل مستعد کننده EP می باشند لذا IUD در کل بطور غیر مستقیم باعث افزایش ریسک EP می شود.

سایر علل سابقه EP (اگر یکبار سابقه وجود داشته باشد خطر بروز EP مجدد ۱۵% می باشد). بارورسازی آزمایشگاهی اختلالات کروموزومی زیگوت و افزایش تعداد و یا اشکال غیر طبیعی اسپرم.
بر اساس موقعیت آناتومیک EP اسامی مربوطه را بخود می گیرد لوله رحمی شایعترین محل EP را تشکیل داده (۹۸%موارد) و از آن میان ناحیه آمپول ۶۰% تا ۷۵% موارد تنگه (Isthmus) 15% تا ۲۵% موارد فیمبر یا ۵% تا ۱۰% و ناحیه بینابینی یا گوشه ایIntersitial or corneal) 3-2 درصد موارد را شامل می شوند. سایر موارد حاملگی نابجا در تخمدان، سرویکس، شکم و بندرت واژن رخ می دهد. از میان تمامی آنها حاملگی ناحیه بینابینی (Interstitial) خطرناکترین شکل حاملگی نابجا می باشد .

(زیرا جنین در بین شریان رحمی و تخمدانی استقرار داشته و موجب خونریزی بسیار سریع و شدید می شود) به ازای هر ۳۰۰۰۰حاملگی یک مورد حاملگی نابجا با حاملگی طبیعی و داخل رحمی همراه می باشد (حاملگی هتروتوپیک ).