معيارهاى وزن گيرى نامناسب در مادر ان باردار
بهترين معيار براى قضاوت در مورد وزن گيرى مناسب در طى باردارى استفاده از جدول و نمودار وزن گيرى مادران باردارمى باشد. به هر دليل كه وزن گيرى مادر باردار (در هر يك از گروه هاى كم وزن، طبيعى، اضافه وزن يا چاق) بر اساس جدولو نمودار وزن گيرى پيشرفت نكند، وزن گيرى نامناسب اطلاق مى شود. وزن گيرى نامناسب به دو شكل قابل مشاهده است.وزن گيرى كمتر از حد انتظار و وزن گيرى بيش از حد انتظار، در هر دو حالت بسيار مهم است كه علت زمينه اى وزن گيرى نامناسب بررسى و معين گردد. اين كار با معاينه و ارزيابى وضعيت مادر باردار و نيز انجام آزمايشات پارا كلينيكى انجام مى شود.
بعد از تعيين علت، در صورتى كه وز نگيرى نامناسب به دليل ناآگاه ىهاى تغذي هاى باشد، آموزش تغذيه و ارائه توصي ههاى تغذي هاى با تاكيد بر رعايت تنوع و تعادل در برنامه غذايى روزانه و استفاده از ۵ گرو ه غذايى اصلى شامل گروه نان و غلات، گروه ميو هها، گروه سبز ىها، گروه شير و لبنيات و گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها به مقادير توصيه شده، تأكيد بر مصرف منظم و به موقع مكم لهاى ويتامين، آهن و اسيد فوليك (طبق توصي ههاى ارائه شده) و استراحت كافى در طول روز به صورت چهر هب هچهره و با بيانى ساده ارائه شود و در صورتى كه بعد از آموزش و پيگيرى، روند وز نگيرى اصلاح نشد به كارشناس تغذيه ارجاع داده شود. اين اطلاعات در فرم مراقبت باردارى توضيح داده و ثبت م ىشود. لازم است علاوه بر سؤال در مورد مصرف گروه هاى غذايى اصلى و مكمل هاى دارويى، توصيه هاى مناسب تغذيه اى با استفاده از راهنمايى كشورى تغذيه مادران باردار و شيرده ارائه شود.
برخى از توصيه هاى مهم عبارتند از:
– تنوع و تعادل در برنامه غذايى روزانه و استفاده از ۵ گروه غذايى اصلى رعايت شود.
– در هر وعده غذايى حداقل از سه گروه غذايى اصلى استفاده شود.
– ترجيحاً از نان هاى سبوس دار مانند سنگك به جاى نان هاى سفيد استفاده شود.
– بهتر است برنج به صورت كته يا دمى و يا به همراه حبوبات مصرف شود. به طور كلى مخلوط غلات و حبوبات مانندعدس پلو، لوبيا پلو، عدسى با نان و خوراك لوبيا با نان، پروتئين مناسبى را براى خانم باردار تامين مى كند.
– استفاده از انواع ميوه هاى تازه كه در منطقه موجود است و ميوه هاى خشك مانند كشمش، خرما، توت خشك، انجير خشك، برگه هلو، زردآلو يا آلوى خشك به عنوان ميان وعده توصيه شود.
– سبزى هايى كه به شكل خام خورده مى شوند بايد قبل از مصرف به دقت شسته و ضد عفونى شوند.از قرار دادن سبزى در معرض هوا يا نور خورشيد، پختن به مدت طولانى بخصوص در ظروف در باز و همراه آب زياد و دور ريختن آب آن كه سبب از بين رفتن ويتامين هاى موجود در سبزى ها مى شود، بايد خوددارى گردد.
– روزانه سبز ىهاى تازه مانند كاهو، گوجه فرنگى، خيار و هويج به عنوان ميان وعده و سبزى هاى خام (سبزى خوردن) و يا پخته و يا سالاد همراه غذا مصرف شود.
– كشك يك منبع غنى از پروتئين، كلسيم و فسفر است. در مناطقى كه كشك در دسترس است توصيه مى شود همراه با غذاهايى مانند آش و بادمجان و به صورت جوشيده شده استفاده شود.
– اگر مصرف شير سبب ايجاد نفخ و مشكل گوارشى شود معادل آن مى توان از ماست يا پنير استفاده كرد.
– انواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو، فندق، منابع خوب پروتئين و آهن هستند و مى توان به عنوان ميان وعده ترجيحا از نوع خام و كم نمك آنها استفاده كرد.
