رحم
زِهدان، عضوی است در بدن جنس ماده پستانداران که جنین در آن به‌وجود آمده و رشد می‌کند تا هنگام زایمان فرا رسد. رحم مانند یک گلابی وارونه در محوطه لگن و در خط وسط، بین مثانه و رکتوم قرار دارد. و دارای یک تنه و گردن است و مهبل (واژن) در سمت داخل بدن به آن متصل می‌شود. رحم دیواره‌های ضخیم عضلانی دارد. در حقیقت این عضلات، قوی‌ترین عضلات بدن یک زن هستند. انقباض همین عضلات است که در هنگام زایمان بسیار شدید می‌شود و باعث خروج نوزاد و نیز درد زایمان می‌گردد. وقتیکه زنی حامله نیست رحم تنها حدود ۵/۷ سانتی‌متر طول و ۵ سانتی‌متر عرض دارد و در حدود ۳۵ گرم وزن می‌باشد اما پس از بارداری ابعاد و وزن آن افزایش می‌یابد.
زهدان
دستگاه تولید مثل در زنان
۱: لوله رحم
۲:کیسه ، مثانه ،آبدان (bladder)
۳:استخوان عانه
۴: موضع جی
۵: کلیتوریس
۶: میزراه
۷:مهبل
۸: تخمدان
۹: کولون سیگموئید
۱۰: رحم
۱۱:فورنیکس
۱۲: گردن رحم
۱۳: راست‌روده
۱۴: معقد
کارکرد رحم
- نگهداری و تغذیه جنین در حال رشد
- بستری برای شنای اسپرم و رسیدن به تخمک
تقسیم بندی فضای رحم
- فوندوس (Fundus): قسمتی از رحم که بالاتر از محل ورود لوله‌های رحمی قرار می‌گیرد.
- جسم رحم (Body): این فضا بین فوندوس و ایسموس قرار می‌گیرد.
- گردن رحم (Cervix): فضایی دوکی شکل می‌باشد.
سطح داخلی رحم
سطح داخلی رحم از بافتی فعال به نام آندومتر پوشیده شده‌است. این بافت حساس به تغییرات هورمونی است و پس از بلوغ تا پیش از یائسگی در هر دوره قاعدگی، ریزش می‌کند و خونریزی (عادت) ماهیانه را شکل می‌دهد. پس از پایان خونریزی، این بافت مجدداً تشکیل می‌شود. تغییرات بافتی آندومتر، فضای رحم را برای پذیرش جنین (در صورت حاملگی) و لانه گزینی آن آماده می‌کند.
سیستم تولید مثل زنان
عادت ماهانه
چرخه قاعدگی در واقع تغییرات فیزیولوژیکی است که در زنان بارور جهت تولیدمثل جنسی رخ می‌دهد و هر ماه یک تخمک بالغ شده و آمادهٔ تشکیل جنین می‌شود. در این مدت به تدریج بافت رحم نیز آمادهٔ نگهداری جنین می‌شود. اگر لقاح صورت نگیرد، تخمک دفع شده و بافت پوششی رحم ریزش می‌کند (قاعدگی). این فرایند به طور طبیعی در دوران باروری جنسی گونه‌های پستانداران ماده رخ می‌دهد. چرخهٔ قاعدگی زنان در دوران بارداری و شیردهی متوقف می‌شود. چرخهٔ قاعدگی از دوران بلوغ تا زمان یائسگی ادامه می‌یابد. مدت خونریزی قاعدگی برای چندروز، معمولا ۳-۵ روز طول می‌کشد، اما بین ۲-۸ روز نیز می‌تواند متغیر باشد. هر سیکل قاعدگی به طور متوسط ۲۸ روز طول می‌کشد، یک سیکل قاعدگی طبیعی بین ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر است. حجم متوسط خونریزی در هر سیکل ماهانه قاعدگی ۳۵ میلی‌لیتر است.
