Calendula officinalis L
خانواده: Compositae
نام انگلیسی: marigold,pot marigold
نام فارسی: همیشه بهار
گیاه دارویی گل همیشه بهار Calendula officinalis L
شکل شناسی گیاه
گیاهی علفی و یک ساله است.ریشه ی گیاه مخروطی و به طور مستقیمدر عمق خاک فرو می رود.ارتفاع ساقه بین ۴۰-۷۰ سانتی متر است . از قسمت های تحتانی ساقه،شاخه های فراوان و کوتاهی منشعب می شوند.برگ ها بلند،باریک،کم و بیش کرک دارو فاقد دندانه می باشند و به صورت متناوب روی شاخه قرار گرفته اند.رنگ ان ها سبز روشن است.گل ها درشت و قطر ان ها بین ۴-۷ سانتی متر است.گاچه های زبانه ای روی محور های دایره ای متحدالمرکز که تعداد ان ها ۴تا۸ یا بیشتر است ،قرار می گیرند رنگ گل ها زرد یا نارنجی است.میوه فندقه و قهوه ای رنگ و سطح ان ناصاف می باشد.
دوره ی رویشی این گیاه بلند(۲۰۰–۲۱۰ روز)است.ساقه پوشیده از کرک وسخت است.برگ ها بدون پایه ،سبز روشن ،هر دوسطح پوشیده از کرک های غده ای است .برگ های پایینی کند و گاهی اوقات تیز در قاعده می باشد و دارای طول ۱۰-۲۰ سانتی متر می باشد.براکته های غشایی بطول ۷-۱۵ میلی متر و توسط کرک های غده ای طویل پوشیده می شوند.جام گل مستطیلی کشیده،زرد درخشان یا نارنجی وبه طول ۱۵-۲۵ میلی متر طول و ۳ میلیمتر عرض می باشند و دارای ۱ تا ۳ دندانه با ۴ تا ۵ رگه و در قاعده با کرک های ضخیم پوشیده می شود . دیسک جام گل کروی می باشد.کلاله کوتاه ،کرک پوش ،تخم مرغی مستطیلی شکل و به طول ۰.۵ میلی متر است . میوه ی فندقه مستطیلی دارای کرک های نازک یا غده ای و به طول ۱۰-۱۲ میلی متر می باشد.
محل رویش
منشا این گیاه نواحی گرم مدیترانه و غرب اسیا گزارش شده است و در کشور های ایران ،المان ،استرالیا،چک ،اسلواک،اطریش،سوییس ،مجارستان و اخیرا در مصر و سوریه به عنوان گیاه دارویی کشت می شود .این گیاه بومی اروپای مرکزی،غربی وشرقی است.به طور تجاری در امریکای شمالی ،بالکان،لروپای شرقی و المان کاشته می شود.
قسمت مورد استفاده
گل های خشک شده،جوانه ها و برگ ها
زمان برداشت قسمت مورد استفاده
گل ها البا از اواخر بهار (اولیل خرداد)باز شده و قابل برداشت می شود.پس از چیدن گل ها ،همواره گل های جدیدی به وجو می اید به طوری که برداشت گل ها را می توان قبل از بروز سرما همچنان ادامه داد مقدار محصول گل خشک شده به همراه کاسبرگ ها ۱-۲ تن در هکتار و بدون کاسبرگ ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلو گرم در هکتار خواهد بود . درایران اولین گل اواخر بهار(اوایل خرداد)ظاهر می شوند و تا اواخر فصل پاییز قبل از بروز سرما همچنان روی گیاه مشاهده می شود
نام تجاری دارو ساخته شده
ایران :کرم کالندیت-ای،پماد کالاندولا،پودر استریل ام.تی.زد،قرص گاسترودین،رگلیسیدین،
انگلیس:Calendolon
موارد مصرف
- مصرف موضعی برای بریدگی های سطحی ،ااتهاب خفیف پوست و مخاط دهان ،زخم های ساق پا ،تقویت ایجاد بافت اپیتلیال در برش های جراحی ،کاهش ورید های وارسی ،بهبود ترک های نوک پستان پس از شیر دهی
- فراورده های مایع گیاه دارای فعالیت ضد باکتری،ضد ویروسی و ضد قارچی هستند
- پماد گیاه برای سوختگی ،ترک لب،التهاب پوست،فرونکلوز،اگزما،اکنه
- دهان شویه حاوی عصاره ی گیاه برای تسریع بهبود لثه پس از کشیدن دندان
- اسانس گیاه دارای فعالیت کشندگی ترکوموناس می باشد
- مصرف خوراکی در ادم لنفاوی و درد پس از عمل جراحی برداشتن پستان ،کولیت مزمن ،تقویت تولید صفرا ،کاهش فعالیت HIV–L،رینو ویروس و ویروس استوماتیت به صورت برون تنی.
- تنتور وچای گیاه برای زخم گوارش ،قاعدگی دردناک و گلو درد
- عصاره ی گیاه دردرمان سرطان وتقویت کننده ی سیستم ایمنی در عفونت های ویروسی و باکتریایی
موارد مصرف مورد تاید کمیسیونE
- مصرف خوراکی و موضعی گل برای التهاب مخاط دهان و حلق
- مصرف موضعی برای زخم هایی که دیر التیام میابند
سایر موارد مصرف(طب سنتی)
- درمان فقدان قاعدگی ،انژین،تب ،التهاب معده،کاهش فشار خون ،زردی ،روماتیسم،استفراغ.
- به عنوان تونیک ،درمان التهاب ملتحمه
- ضد اسپاسم،ضد کرم
- مدر،درمان دندان درد
- درمان خشکی پوست ،نیش زنبور و سرما خوردگش اعضای بدن
موارد منع مصرف
حساسیت به گیاهان خانواده ی کاسنی
احتیاطات عمومی
تماس مکرر پوست با گیاه پتانسیل کمی برای ایجاد حساسیت دارد
اثرات جانبی
حساسیت خفیف پوستی
مصرف در بارداری و شیر دهی
در زمینه ی مصرف گیاه در دوران بارداری و شیر دهی اطلاعاتی موجود نمی باشد. بنابراین بهتر است از مصرف گیاه در این دوران بدون تجویز پزشک اجتناب شود.
مصرف در کودکان
در زمینه مصرف گیاه در کودکان اطلاعاتی موجود نمی باشد . بنا براین بهتر است مصرف گیاه در کودکان تحت نظر پزشک صورت گیرد
تداخلات دارویی
تداخلی بین گیاه و داروها گزارش نشده است
میزان مصرف
پماد:۲-۵ گرم گیاه پودر شده در ۱۰۰ گرم پایه ی پماد
تنتور:تنتور رقیق شده به نسبت ۱:۲ در اب به صورت موضعی
دم کرده :۱-۲گرم در ۱۵۰ میلی لیتر اب
