Myrtus communis
خانواده: Myrtaceae
نام انگلسی : Myrtle
نام فارسی : مورت , مورت سبز, آس , عماد
گیاه دارویی مورت , مورت سبز, آس , عماد Myrtus communis
شکل شناسی گیاه
درختچه هایی به ارتفاع ۱ – ۳ متر ، به شدت چوبی شده ، بدون خار ، همیشه سبز و معطر، ساقه بسیار متعدد و منشعب و پر شاخه ، دارای شاخه هایی با برگ های نزدیک هم و متراکم با پوستی خاکستری رنگ است. برگ متقابل به ابعاد ۰/۷ ۱ * ۱/۵ – ۳ سانتی متر، تقریبا بدون دمبرگ ، تخم مرغی – سر نیزه ای ، نوک تیز ، کامل ، چرمی و پایا ، بدون کرک و براق ، بدون گوشوارک و پوشیده از نقاط شفاف با رگبرگ هایی نامشخص است. گل سفید ، معطر ، محوری ، منفرد ، تقریبا بزرگ تا قطر ۲ سانتی متر ، دارای دمگل با دو برگک فرعی ، بی دوام و زودریز ، کاسه گل دارای لوله چسبیده به تخمدان ، دارای ۵ لبه گسترده ، پرچم ها متعدد ، خامه یک عدد ، کلاله ساده ، تخمدان زیرین است. میوه دسته ، تقریبا گوشتی ، تخم مرغی ، به رنگ آبی تیره و متمایل به سیاه و دارای تاجی از کاسبرگ های باقی مانده بر آن ، دانه ها متعدد است. موسم گل دهی بهمن تا اسفند ماه می باشد.
محل رویش
شمال : گیلان بین هرزویل و منجیل ، منجیل ، بخش مرکزی : لاب سفید در بختیاری ، دره رودخانه خراسان ، غرب : شهبازان ، شهشوم ، سرآب، گیلان غرب: کرمان ، نودان در فارس ، کازرون ، مهارلو در شیراز ، نیریز به طرف شیراز ، سروستان ، فسا ، ممسنی ، بخون نزدیک حاجی آباد، بندر عباس . این گیاه بومی نواحی مدیترانه است.
قسمت مورد استفاده
دانه و برگ ها
زمان برداشت قسمت مورد استفاده
بهترین زمان جمع آوری برگ از اواسط بهار تا اواسط تابستان است که گیاه حداکثر فتوسنتز را انجام می دهد.
نام تجاری دارو ساخته شده
ایران : پودر بخور طبی دینه؛ پودر ، قطره ومحلول غیر خوراکی اکالیپتوس ؛ محلول ام جی ؛ قطره میرتکس ؛ پماد میتوپلکس
در سایر کشورهای دنیا به صورت ترکیبی در فرآورده ها موجود می باشد.
موارد مصرف
- به صورت خوراکی در درمان عفونت های حاد و مزمن دستگاه تنفسی از قبیل التهاب نایژه ها ، سیاه سرفه و سل
- درمان اختلالات مثانه ، اسهال ، اسپاسم های عضلانی ، هموروئید ، احتقان ریوی و اختلالات ادراری ، التهاب مخاط بینی
- به عنوان ضد کرم ؛ مقوی گوارشی ؛ ضد دیابت ، ضد عفونی کننده
- به صورت موضعی در درمان تبخال ( تیپ ۱ و ۲) ، آکنه و وریدهای واریسی ؛ قابض و ضد عفونی کننده زخم ها
سایر موارد مصرف (در طب سنتی)
به عنوان قابض ف ضد اسهال ، تقویت کننده رشد مو
موارد منع مصرف
موارد منع مصرف برای گیاه در منابع ذکر نشده است.
احتباطات
عمومی
- در بیماران مبتلا به دیابت با احتیاط مصرف شود .
- بیماران مبتلا به بیماری های دستگاه گوارش ، صفراوی و کبدی بهتر است از مصرف گیاه خوداری نمایند
اثرات جانبی
هیپوگلیسمی ، واکنش آلرژیک ، تهوع ، استفراغ ، اسهال ، اسپاسم حنجره ای و نایژه ای
مصرف در بارداری و شیر دهی
از مصرف گیاه در دوران بارداری و شیر دهی بهتر است اجتناب شود.
مصرف در کودکان
مصرف موضعی گیاه در کودکان ممکن است باعث تحریک پاسخ های شبه آسم گردد.
تداخلات دارویی
- انسولین ، سولفونیل اوره های خوراکی : امکان افزایش اثرات هیپو گلیسمی
- داروهایی که به طور قابل توجهی تحت متابولیسم سیستم سیتوکروم P 450 کبدی قرار میگیرند : امکان افزایش عملکرد آنزیم های میکروزومی کبدی
میزان مصرف
- اسانس : ۲۰۰ میلی گرم به صورت خوراکی در روز
- گیاه : ۵ گرم برگ به صورت خوراکی ۳ بار در روز قبل از غذا
