کیست هیداتیک-هیداتید
بیماری کیست هیداتیک (هیداتوز) یکی از خطرناکترین بیماریهای قابلانتقال از حیوان به انسان است. کرمهای بالغ این انگل (اکینوکوکوس گرانولوزوس) در روده سگ زندگی میکند. تخمهای این کرم از طریق مدفوع سگ به بیرون منتقل میشود، این تخمها روی علوفه و سبزیهای پراکنده میشوند و از طریق خوردن به گاو و گوسفند و همچنین انسان منتقل میشود، تخمها از دیواره عروقی روده وارد کبد شده و به کرمهای نابالغ یا همان کیست درمیآیند و در انسان، گاو و گوسفند هرگز به شکل کرم بالغ درنمیآیند و تنها در سگ با خوردن کبدهای کیستیک گوسفند و گاو این کیستها به شکل کرم بالغ در روده سگ درآمده و چرخه انگل تکرار میشود.
تخم کرم پس از انتقال از سبزیهای آلوده به انسان، بهصورت کیست در کبد درآمده و با فشاری که خود کیست به کبد وارد مینماید باعث به وجود آمدن اختلالاتی در عملکرد طبیعی کبد میگردد. گاهی تعداد این کیستها به حدی در کبد افزایش مییابند که موجب ازکارافتادن کبد خواهد شد، در مواردی این کیستهای نوزاد از طریق خون خود را به بافتهای دیگر مثل ریه، چشم و مغز رسانده و باعث اختلالات جدی در آن اندامها میگردد. اگر در اثر هر عاملی و حتی موقع جراحی، این کیستها بترکند چون پروتئین داخل کیست برای بدن انسان ناشناخته است فوراً منجر به ایجاد شوک آنافیلاکتیک گردیده و در صورت عدم درمان فوری منجر به مرگ هم میگردند. علائم این بیماری از درد ساده در محوطه راست شکمی گرفته تا اختلالات جدی کبدی متفاوت است که تشخیص و درمان آن در حوزه جراحان عمومی است. نکات ساده قابلپیشگیری از این بیماری:
۱- با توجه به اینکه سبزیهای، صیفیجات و میوههای بوته دار زمینی مثل توتفرنگی از عمدهترین برگ خریدهای آلودگی به تخم این انگل میباشند حتماً باید قبل از مصرف بهخوبی با آب شستشو گردیده و برای اطمینان از جدا شدن تخم انگل از سبزیهای، چند قطره مایع ظرفشوپی به داخل ظرف شستشو اضافه شود، سبزیهای چند لحظه در داخل آب تکان داده شود تا آب کف نماید. یکی از اشتباهاتی که در موقع شستشوی سبزیهای وجود دارد این است که بعد از شستشو، کل ظرف محتوی سبزیهای را روی آبکش میریزند که با این کار تخمهای انگل تهنشین شده در داخل ظرف دوباره روی سبزیهای پخش میشود، باید سبزیهای را از سطح آب برداشته شوند و آب باقیمانده دور ریخته شود.
۲-اگر سگی دارید حتماً نزد دکتر دامپزشک برده تا داروی اختصاصی این انگل را به سگ تجویز نماید و هر ۲–۳ ماه این کار تکرار گردد. چون قرص ضد انگل باعث پودر شدن کرمها داخل روده سگ میشود و برخلاف دیگر انگلها، مرده کرم کمتر در مدفوع دیده میشود لذا تا ۳ روز پس از خوراندن ضد انگل به سگ، مدفوع سگ حتماً سوزانده شود.
۳-اگر کشتار غیربهداشتی دام (مثل قربانی کردن و نذری) دارید در صورت مشاهده کیستهای کبدی در گاو و بخصوص گوسفند هرگز آنها را پاره نکنید چون باعث کیست هیداتیک چشمی در انسان میشوند و همچنین کبد حیوان را بهطور بهداشتی دفن کنید چون اگر سگی این احشاء آلوده را بخورد دوباره سیکل انگل تکرار میگردد