اوتیسم چیست-راه هایی برای شناسایی اوتیسم
در اصطلاح عامیانه اوتیسم مجموعه ای از اختلالات است.، فرد می‌تواند دارای یک اوتیسم خفیف یا بسیار شدید باشد.
اُوتیسم چیست؟
بیماری اوتیسم (درخودماندگی یا Autism) یکی از بیماری‌های جدی گروه بیماری‌های رویشی اختلالات طیف اوتیسم بوده که در آغاز چرخه کودکی (معمولا پیش از ۳ سالگی) آشکار می‌شود. هرچند علائم و شدت آن در افراد گوناگون، ناهمسان است، ولی همه گونه‌های اوتیسم بر توانایی برقراری ارتباط با دیگران توسط کودک، تأثیر می‌گذارد.
به نظر می‌رسد که یک آشفتگی در دستگاه عصبی که باعث عدم کارکرد درست مغز می‌شود. شمار کودکان دچار اوتیسم رو به رشد است. هرچند درمان و بهبودی کاملی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، ولی درمان جدی و به‌موقع اوتیسم دگرگونی‌های بزرگی در زندگی کودکان دچاربه این بیماری ایجاد می‌کند.
این آشفتگی در بیماران اُوتیستیک باعث می‌شود که مغز نتواند درزمینهٔ رفتارهای مردمی و مهارت‌های ارتباطی به‌درستی کار کند. کودکان و بزرگ‌سالان اُوتیستیک درزمینهٔ ارتباط گفتاری و غیر گفتاری ، رفتارهای اجتماعی، جنبش‌های سرگرم‌کننده و بازی دارای مشکل می‌باشند.
اُوتیسم یکی از پنج بیماری است که رویه هم رفته به آن‌ها « اختلالات نافذ رشد» یا به‌اختصار «پی دی دی» می‌گویند. این پنج بیماری عبارت‌اند از: اوتیسم ، نابسامانی آسپرگر، اختلال عدم تمرکز دوران کودکی، اختلال رِت و اختلالات نافذ رشد که با معیارهای بیماری‌های ذکرشده مطابقت ندارند.
علائم گرفتاری به اوتیسم
علائم و نشانه‌های اوتیسم بیشتر وقت‌ها پیش از سن ۳ سالگی شروع به پیدایش می‌کند. در آغاز والدین کودک مبتلابه اوتیسم متوجه می‌شوند که کودکشان شروع به سخن گفتن نکرده و مانند دیگر کودکان هم سنش رفتار نمی‌کند؛ ولی اینکه کودک مانند دیگر کودکان و در سن آن‌ها آغاز به صحبت کرده و پس از این مهارت‌های گفتاری خود را از دست دهد، نیز امکان دارد. علائم اوتیسم دربرگیرنده:
دیرکردن در یادگیری ،صحبت کردن و یا اصلاً صحبت نکردن.
کودک ممکن است ناشنوا به نظر برسد حتی اگر آزمایش شنوایی‌سنجی را طی کرده و نتایج آزمایششان نرمال باشد.
انواع رفتارها، دلبستگی‌ها و بازی‌های تکراری. برای نمونه تاب خوردن پیاپی، دلبستگی غیرطبیعی به برخی از اشیاء و دلگیر شدن در صورت تغییر برنامه روتین زندگی.
ناتوانی در گفتن نام، برقراری ارتباط چشمی، پرهیز از نوازش شدن و بغل شدن و یا یاری نخواستن.
ناتوانی از آغاز مکالمه و گفتگو با دیگران و یا عدم توانایی در حفظ مکالمات.
حساس بودن به نور، صدا و یا لمس شدن و در عین حال بی‌توجه به درد.
عادات خوراکی عجیب، همچون خوردن شمارکمی از گونه‌های غذا و یا خوردن مواد غیرخوراکی همچون گچ یا خاک.
رفتار خودزنی برای نمونه کوبیدن سر به زمین یا دیوار و یا با دست‌ها.
کودکان دچار اوتیسم در رفتار با دیگران دشواری دارند. زمانی که این کودکان بزرگ‌تر می‌شوند برخی از آن‌ها ممکن است بیشتر گرایش به ارتباط با دیگران داشته و کم‌تر دچار پریشانی شوند. برخی دیگر کم و بیش سبک زندگی نزدیک به سبک زندگی سالم و ساده را دارند. با این حال سایر این کودکان بازهم در مهارت‌های زبانی و مردمی دچار مشکل بوده .
بیشتر کودکان مبتلابه اوتیسم در یادگیری علم و مهارت کند بوده و برخی از آن‌ها نشانه‌هایی از هوش پایین را نشان می‌دهند. دیگر کودکان مبتلابه اوتیسم در یادگیری دشواری‌ای نداشته ولی در ارتباط اجتماعی، گفتاری و زندگی طبیعی مشکل داشته باشند. تعداد کمی از کودکان مبتلابه اوتیسم به‌صورت بالقوه توانایی‌های بالایی داشته و مهارت‌های مثال‌زدنی در برخی از مهارت‌های ویژه همچون هنر، موسیقی و یا ریاضی از خود نشان می‌دهند.
دست‌اندرکارانی که خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش می‌دهند
همه کودکان از هر نژاد و یا ملیتی ممکن است دچار بیماری اوتیسم شوند، ولی دست‌اندرکارانی ویژه ای که در ادامه می‌آیند می‌توانند خطر این بیماری را افزایش دهد، این دست‌اندرکاران دربرگیرنده موارد زیر می باشد:
جنسیت کودک – پسرها چهارتا پنج برابر بیشتر در خطر دامن گیری به بیماری اوتیسم هستند.
پیشینه خانوادگی – در خانواده‌هایی که یک کودک مبتلابه اوتیسم وجود دارد، خطر اینکه کودکی دیگر با این بیماری داشته باشند بیشتر است. همچنین خیلی غیرمعمول نیست که پدر و مادر و یا دیگر اقوام نزدیک کودک مبتلابه اوتیسم، در ارتباط با دیگران و ... دشواری‌هایی داشته باشند.
دیگر آشفتگی‌ها – کودکانی که بیماری ویژه‌ای دارند بیشتر از کودکان تندرست هستند در خطر ابتلا به بیماری اوتیسم هستند.
سن پدرومادر – ممکن است میان سن پدرومادر و دامن گیری کودک به اوتیسم رابطه‌ای وجود داشته باشد. باور بر این است که فرزندان پدرومادر بزرگ‌سال بیشتر از دیگران درخطر گرفتاری به این بیماری هستند. بااین‌حال بررسی‌های بیشتری در این رابطه موردنیاز است.
پیشگیری از اوتیسم
هنوز هیچ راهی برای پیشگیری از گرفتاری کودک به اوتیسم یافت نشده است. بااین‌حال با درمان به‌موقع بیماری بهبودیافته و مهارت‌های مردمی و گفتاری کودک پیشرفت پیدا می‌کند. اگر کودک شما مبتلابه اوتیسم است با مراجعه به مشاوران و متخصصان برای آشنایی با راه‌های گوناگون بهبود کودک، به کودکتان یاری نمایید. درمان به‌موقع برای کودک کارآمد بوده، زندگی را برای او آسان‌تر کرده و از افزایش سختی بیماری اوتیسم پیشگیری می‌نماید.
اُوتیسم در سراسر جهان‌دیده می‌شود و تنها در پسران بیشتر از دخترها مشاهده‌شده است؛ به عبارت دیگر نژاد، جایگاه زندگی، میزان سواد، وضعیت دارایی، نوع باور، شیوه زندگی و … هیچ‌کدام تأثیری در شانس بروز اُوتیسم ندارند.
پدرومادر باید توجه داشته باشند که برجسته‌تر از عنوان بیماری، پرداختن به درمان آن است. باید در نظر داشت که این کودکان با درمان مناسب و به‌موقع می‌توانند مطالب را بیاموزند، رفتارهای درست را از خود نشان داده و در آینده مانند مردم عادی زندگی کنند؛ ولی به دست آوردن این اهداف سزاوار درمان به‌موقع و درست، تحمل دشواری‌ها و سختی‌های مربوط به این درمان است.
هر شخص اُوتیستیک مانند دیگر افراد جامعه دارای شخصیت ویژه نسبت به خود است و مانند تمامی افراد خصوصیات ویژه‌ای را دارا می‌باشند. برخی از این کودکان ممکن است که از نظر گفتاری تأخیر کمی داشته و بتوانند باکمی کمک، ارتباط گفتاری مناسبی را با دیگران بر قرار کنند ولی همین کودکان ممکن است از نظر ارتباطات اجتماعی رفتار پسندیده‌ای را از خود نشان ندهند. گاهی این کودکان برای آغاز گفتگو و تبادل گفتاری ممکن است سختی داشته باشند. افراد اوتیستیک بیشتر در مکالمات، یک‌طرفه رفتار می‌کنند یعنی تنها در رابطه با چیزی که خود دلبستگی دارند گفتگو می‌کنند و از گفتگوهای طرف دوم چیزی نمی‌فهمند. در برخی از این کودکان بدرفتاری و خودآزاری نیز مشاهده می‌شود.
در افراد اُوتیستیک ممکن است رفتارهای زیر نیز نمایان کند:
۱- پافشاری بر یکنواختی و پایداری در برابر تغییرات.
۲-در بیان نیازهای خود دچار مشکل هستند و به‌جای به‌کارگیری از کلمات از اَداها و اشاره استفاده می‌کنند.
۳-تکرار کلمات، خنده نابجا، گریه بی‌مورد، نشان دادن دلهره و نگرانی بی‌علت.
۴-ترجیح می‌دهند که تنها باشند.
۵-پرخاشگری
۶-به‌سختی با دیگران رابطه برقرار می‌کنند.
۷-دوست ندارند که کسی را بغل کنند و یا اینکه کسی آن‌ها را بغل کند.
۸-تماس چشمی ندارند و یا اینکه بسیار کم است.
۹-با روش‌های معمول آموزشی نمی‌توانند چیزی بیاموزند.
۱۰-بازی‌های غیر عادی انجام می‌دهند.
۱۱- اشیاء رو به چرخش را دوست دارند و خود نیز کوشش می‌کنند اشیاء را به حالت چرخش دربیاورند.
۱۲-دلبستگی غیر عادی به برخی از اشیاء پیدا می‌کنند.
۱۳-از نظر احساس درد حساسیت بالاتر و یا پائین تری نسبت به افراد عادی دارند.
۱۴-گویا از چیزی نمی‌ترسند.
۱۵-از روی فعالیت‌های فیزیکی، فعالیت زیادتر و یا کمتری نسبت به کودکان سالم دارند.
۱۶-حرکات بدنی آن‌ها به‌صورت نرم و عادی نیست.
۱۷-اگرچه آزمایش‌های شنوایی بر روی آن‌ها سالم بودن شنوایی آن‌ها را ثابت می‌کند ولی در برابر نام خود و دستورات گفتاری خود را بی‌تفاوت نشان می‌دهند.
برای بیشتر ما آشکار است که مجموع حواس پنجگانه به ما یاری می‌کنند تا بدانیم که چه چیزهایی را تجربه می‌کنیم. برای نمونه حواس لامسه، بویائی و چشایی در تجربه خوردن ۱ هلو رسیده به ما کمک می‌کنند. برای کودکان اُوتیستیک مشکلات حواس پنجگانه معمول است. ممکن است که این کودکان از نظر یک حس و یا چند حس در سطح غیر عادی قرار داشته باشند یعنی یا حساسیت بیشتری داشته باشند و یا اینکه در آن حس بسیار کند باشند. ممکن است رایحه‌ای که همه آن را دوست دارند باعث آزار کودک اُوتیستیک بشود و یا اینکه یک مزه معمولی کودک را دلگیر کرده و کودک از غذاهایی که آن مزه را دارا می‌باشند بگریزد. برخی از کودکان اُوتیستیک به برخی از صداها نیز حساس هستند و ممکن است که برخی از صداهایی که ما روزانه به‌طور عادی می‌شنویم باعث رنجش آن‌ها بشود. کارآزمودگان باور دارند که این نابهنجاری‌ها در کودکان اُوتیستیک برآمده از اختلال در مجموعه حواس آن‌ها می‌باشد.
یکی دیگر از ویژگی‌های کودکان اُوتیستیک عدم نشان دادن دلبستگی و عاطفه در رابطه با نزدیکان است. اگرچه این مورد هم مانند دیگر موارد می‌تواند استثناء نیز داشته باشد. ولی پدرومادر نباید به این دلیل از نشان دادن علاقه خود به کودک کوتاهی کنند و بایستی مهربانی خود را در برابر کودک به‌طور طبیعی بروز دهند تا کودک از آن‌ها به تدریج نشان دادن احساسات خود را بیاموزد.
علل بروز اُوتیسم
تاکنون هیچ علت مشخصی برای اُوتیسم کشف نشده است ولی مشخص‌شده است که کارکرد غیر عادی مغز باعث ایجاد حالات اُوتیسم می‌شود. اسکن‌های مغزی در برخی موارد نشان داده است که مغز کودکان اُوتیسیک از نظر اندازه و ساختار بامغز کودکان تندرست ناهمسان است.
اکنون بررسی‌های فراوانی در رابطه با احتمال دخالت عوامل ژنتیکی و عوارض داروئی در بروز اوتیسم در حال انجام است. در برخی از خانواده‌ها مشاهده‌شده است که اُوتیسم مانند بیماری‌های ژنتیکی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود که این خود می‌تواند تئوری ژنتیکی بودن اُوتیسم را در برخی موارد ثابت کند. ولی در بسیاری از موارد هم مشاهده‌شده است که پیشینه اُوتیسم در خانواده و یا اقوام وجود نداشته است.
همچنین در برخی از کودکان مشخص‌شده است که در آغاز تولد نشانه هایی از اُوتیسم را دارا می‌باشند ولی این مورد هم همگانی ندارد. هنوز محققین نتوانسته‌اند علت ویژه‌ای را به تنهائی برای ایجاد بیماری اُوتیسم کشف کنند و می‌توان یک رشته علل را در بروز آن مؤثر دانست.
محققین دیگری نیز باور دارند که تحت شرایط ویژه‌ای تعدادی از ژن‌های ناپایدار باعث اختلال در کارکرد مغز و در نهایت بروز اُوتیسم می‌شوند. شمار دیگری از محققین نیز بر روی احتمال بروز اُوتیسم در دوران بارداری تحقیق می‌کنند. آن‌ها باور دارند که یک عامل ویروسی ناشناخته، اختلال متابولیسمی و یا آلودگی به مواد شیمیائی محیطی در دوران بارداری می‌تواند عامل ایجاد این بیماری باشد. احتمال بروز اُوتیسم در کودکانی که بیماری هایی مانند سندرم ژن ایکس حساس، توبروس سلروسیس، سندرم روبلا و فنیل کتنوریای درمان‌نشده داشته باشند بیشتر است.
برخی از مواد آسیب زننده مانند جیوه نیز که در دوران بارداری وارد بدن مادر شوند می‌توانند احتمال بروز اُوتیسم را افزایش دهند.
در سال‌های اخیر سؤالی دربارهٔ رابطه واکسیناسیون و بروز اُوتیسم گفته شده است که همچنان مورد بحث است. در سال ۲۰۰۱ در آمریکا پژوهشی در این مورد انجام شد که در آن رابطه واکسن « ام ام آر» و اُوتیسم بررسی شد. در این پژوهش‌ها معلوم شد که در برخی از کودکان این واکسن باعث بروز بیماری اوتیسم شده است. بااین‌حال محققین دیگر این بررسی‌ها را کافی ندانسته و خواهان پژوهش‌های بیشتر هستند.
به‌هرحال علت اوتیسم هر چه که باشد، باید بدانیم که این کودکان یا با اُوتیسم به دنیا می‌آیند و یا اینکه آمادگی ابتلاء به آن رادارند. این بیماری برخلاف آنچه تصور می‌شد به خاطر بدی تربیت و یا عدم توانائی پدرومادر در بزرگ کردن کودک نیست. اُوتیسم یک بیماری روانی نیست. کودکان اُتیستیک قابل‌درمان هستند و نباید از آن‌ها قطع امید شود و نیز بهتر است بدانید که هیچ عامل روانی شناخته‌نشده است که باعث بروز اوتیسم در کودکان شود.
شناسایی اُوتیسم
برای شناسایی این بیماری هیچ آزمایش پزشکی وجود ندارد. برای شناسایی اُوتیسم در یک کودک باید رفتار، ارتباط و سطح رویش ذهنی کودک به‌دقت بررسی شود. از آنجائی که برخی از علائم این بیماری با برخی از بیماری‌های دیگر مشترک است امکان دارد متخصصین آزمایش‌ها و تست‌های پزشکی گوناگونی را برای کودک تجویز کنند تا از وجود یا عدم وجود مشکلات دیگر در کودک آسوده‌خاطر شوند.
با یک بررسی کوتاه در یک جلسه، شدنی نیست که بتوان به‌طورقطع وجود اُوتیسم را در کودکی ثابت کرد. مشاهدات پدرومادر و بررسی کامل مراحل رشد کودک از ضروریات شناسایی اُوتیسم در یک کودک است. در نگاه اول ممکن است کودک اُوتیستیک به نظر عقب‌مانده ذهنی، دارای اختلال رفتاری، دارای مشکل شنوایی و یا دارای رفتارهای عجیب به نظر برسد. البته ممکن است تمام این علائم در یک کودک اُوتیستیک وجود داشته باشند که این امر خود باعث دشوارتر شدن شناسایی می شود.
اُوتیسم یک بیماری روانی نیست. کودکان اُتیستیک قابل‌درمان هستند و نباید از آن‌ها قطع امید شود و نیز بهتر است بدانید که هیچ عامل روانی شناخته‌نشده است که باعث بروز اوتیسم در کودکان شود.
به‌هرحال در ابتدای امر بایستی بررسی دقیق و کاملی از کودک به عمل آید زیرا به این ترتیب می‌توان یک برنامه بجا و دقیق برای یاری به کودک اُتیستیک و درمان او آماده کرد.
شناسایی زودهنگام :
پژوهش‌ها نشان داده است که شناسایی زودهنگام اوتیسم در درمان و بهبود شرایط کودکان مبتلا بسیار کارآمد است. هرچقدر زودتر بتوان اوتیسم را در یک کودک تشخیص داد، زودتر هم می‌شود از برنامه‌های درمانی برای یاری به این کودکان بهره برد.
روش‌های شناسایی :
علائم و نشانه‌های اُوتیسم ممکن است در زمان نوزادی بروز کنند و شاید هم این رویداد نیافتد ولی نشانه‌های این بیماری بی گمان بین ۲۴ ماهگی تا ۶ سالگی خود را نشان خواهند داد. یک دکتر متخصص بایستی یک سری سؤالات مشخص و دقیقی در رابطه با چگونگی رشد جسمی و ذهنی کودک آماده کرده و پاسخ آن‌ها را از راه پدرومادر و مشاهدات دقیق به دست آورد.
انجمن ملی پرورش و سلامت کودکان در آمریکا این پنج سئوال اولیه را برای یک معاینه از کودک اُوتیستیک تهیه‌کرده است :
۱-آیا کودک شما تا پیش از ۱۲ ماهگی صداسازی و پچ پچ داشته است؟
۲-تا پیش از ۱۲ ماهگی آیا کودک شما از اشاره، اَداها و یا گرفتن دست دیگران و همینطور به ای به ای کردن استفاده
کرده است؟
۳-آیا کودک شما تا پیش از ۱۶ ماهگی از کلمات تنها استفاده کرده است؟
۴-آیا کودک تا پیش از ۲۴ ماهگی از ترکیب ۲ واژه استفاده کرده است؟
۵-آیا کودک هیچ‌کدام از مهارت‌های گفتاری و اجتماعی خود را ازدست‌داده است؟
در صورت پاسخ منفی به چهار سؤال اول و پاسخ مثبت به سؤال آخر احتمال وجود اُوتیسم در کودک داده می‌شود. اگرچه باز هم یادآور می‌شویم که برای شناسایی قطعی نیاز به بررسی‌های بسیار دقیق و جامعی می‌باشد که باید به دست افراد متخصص و آگاه صورت بگیرد. برای یک بررسی درست و کامل یک کودک مظنون به اُوتیسم بایستی به دست متخصص اطفال، روانشناس، مشاور آموزش و یاد گیری کودکان، متخصص اعصاب، متخصص گفتار درمانی و دیگر متخصصین درزمینهٔ اُوتیسم معاینه شود.
مشاوره با متخصصین : اگر کودک از سوی شما و یا پزشک مخصوص خود مظنون به اُوتیسم باشد به‌هرحال بایستی به دست شخصی که درزمینهٔ اُوتیسم تخصص دارد معاینه دقیق شود. ممکن است این فرد یک روانشناس، روان‌پزشک و یا یک متخصص رشد اطفال باشد.
گاهی امکان دارد برای یک شناسایی دقیق و درمان به یک گروه متخصص نیاز شود این تیم می‌تواند از افراد زیر تشکیل شود:
۱-متخصص رشد در اطفال: این فرد می‌تواند مشکلات سلامتی و رشد در کودکان را درمان کند.
۲-روان‌پزشک کودک: این فرد می‌تواند در شناسایی اولیه کمک کرده و در صورت نیاز داروهایی را برای کمک به کودک تجویز کند.
۳-روانشناس کودک: در شناخت عادات و حالات روانی کودک یاری کرده و ناتوانی‌های کودک در زمینه‌های رشد ذهنی، روانی و اجتماعی را بررسی می‌کند. همچنین یک روانشناس می‌تواند در بهبود رفتاری کودک و افزایش مهارت‌های اجتماعی کودک به شما یاری کند.
۴-رفتار درمان: این شخص می‌تواند افزون بر کمک به بهبود توانائی‌های کودک در کارهای روزانه مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و دیگر کارهای شخصی، همچنین در بهبود وضعیت حواس پنجگانه، قدرت شناسایی و سایر توانائی‌های کودک او را یاری کند.
۵-کار درمان: یک کار درمان کودک را در به‌کارگیری درست از عضلات و اندام‌های بدن برای انجام کارهای بزرگ و کوچک بدنی می‌تواند یاری کند.
۶-گفتار درمان: در بهبود وضعیت گفتار کودک و افزایش توانائی او در مهارت‌های گفتاری بسیار کارآمد است.
۷-مشاور خانواده: این شخص می‌تواند افزون بر راهنمایی در امر روابط شما با کودک خود، شمارا در بهره‌وری بهتر از منابع و جایگاه‌های موجود در جامعه برای یاری به درمان کودک کمک کند.
بسیار باارزش است که متخصصین و پدرومادر همکاری بسیار نزدیکی باهم در درمان کودک داشته باشند زیرابه این صورت بیشترین بازده را به دست خواهید آورد. همان‌طور که متخصصین از تخصص و تجربه خود برای درمان کودک شما استفاده می‌کنند، شما نیز به‌عنوان کسانی که توانائی‌ها و خصوصیات کودک را بهتر از هر کس دیگری می‌شناسید، می‌توانید در یاری‌رساندن به کودک و پیشرفت مراحل درمانی کارآمد باشید. هنگامی‌که یک برنامه درمانی برای کودک آغاز شود تبادل داده‌ها میان پدرومادر و درمانگران و گفتگوی پیاپی میان آن‌ها می‌تواند در پیشبرد برنامه درمانی و پیشرفت کودک بسیار باارزش باشد.
در اینجا ما به نمونه‌هایی از راهنمایی‌های لازم اشاره می‌کنیم:
داده‌های خود را افزایش دهید . تا حدی می‌توانید دانسته‌های خود را درباره توانائی‌های کودکتان افزایش دهید تا به‌این‌ترتیب بتوانید شخص کارسازی در برنامه درمانی باشید و بیشتر مراقب رفتار و عملکرد کودک باشید. اگر از اصطلاحات مورد استفاده درمانگران چیزی سر در نمی‌آورید از آن‌ها بخواهید تا برای شما توضیح بدهند.
خود را همیشه آماده نگاه‌دارید. شما همیشه باید آماده‌باشید تا در مواقع لزوم با متخصصین، درمانگران و مسئولان مدارس و مراکز درمانی دیدار کنید. سؤالات خود را از پیش تهیه‌کرده آن‌ها را بنویسید و پاسخ‌های آن‌ها را نیز یادداشت کنید.
برای برنامه درمانی بایستی سازماندهی داشته باشید. بسیاری از پدرومادری که برنامه درمانی موفقی داشته‌اند کسانی بوده‌اند که همه مراحل درمان را زیر نظر داشته و از کارهایی که انجام‌شده و باید انجام شود گزارش آماده کرده و بررسی می‌کرده‌اند.
برقراری ارتباط بسیار مهم است. شما باید بیاموزید که چه در موارد مثبت و چه در موارد منفی باید با متخصصین و درمانگران گفتگو کنید و تمامی موارد لازم را مورد بحث و گفتگو قرار دهید. شما باید به‌طور واضح دلایل موافقت و یا عدم موافقت خود با مسائل پیش‌آمده را با درمانگران و متخصصین مربوطه در میان بگذارید تا مشکلات موجود با یاری یکدیگر حل شود.
گذر از مرحله شناسایی :
اغلب گذر از این مرحله برای خانواده‌ها بسیار دشوار و دردآور است. این مهربانی به‌درستی عادی و طبیعی است ولی فراموش نکنید که پس از شناسایی اُوتیسم در یک کودک، زندگی همچنان وجود دارد و باید زندگی کرد. زندگی می‌تواند حتی برای یک کودک اُوتیستیک هم لذّت بخش و جالب باشد و همینطور برای کسانی که با این کودک زندگی کرده و به او عشق می‌ورزند. اگرچه برای درمان این کودکان راه سخت و طولانی در پیش است ولی فراموش نکنیم که عشقی که خداوند در دل پدر و مادر قرار داده و همه لذّت‌هایی که یک پدر و مادر از شیرین‌زبانی‌ها و بودن با فرزند خوددارند می‌تواند این راه دشوار را قابل تحمل کرده و آینده‌ای پر از امید و شادی را رقم بزند.
برای پدرومادر دانستن این مطلب که کودک آن‌ها اُوتیسم است تجربه تلخ و دردناکی است. برای بسیاری از خانواده‌ها ممکن است این شناسایی بسیار تکان‌دهنده و غیره منتظره باشد، برخی از پدرومادرها هم ممکن است ماه‌ها و یا سال‌ها به دنبال این باشند که با انجام آزمایش‌های دقیق‌تر عدم وجود اُوتیسم را در کودک خود ثابت کنند. به‌هرحال پدرومادر کودکانی که به‌تازگی متوجه این حقیقت شده باشند پرسش‌های بدون جواب بسیاری در پیش روی خود می‌بینند. در دهه‌های گذشته معمولاً این کودکان را در مراکز نگهداری کودکان معلول ذهنی قرار می‌دادند. متخصصین داده‌های کمی در مورد این بیماری و راه‌های درمان آن داشتند و همچنین خدمات اجتماعی کمی برای این بیماران وجود داشت.
امروزه اگرچه هنوز محققین و متخصصین در حال تحقیق بر روی علت‌ها و درمان این بیماری می‌باشند ولی بسته به سال‌های گذشته پیشرفت چشمگیری را مشاهده می‌کنیم. به‌این‌ترتیب آینده روشن‌تری را می‌توانیم برای این کودکان انتظار داشته باشیم.
هم‌اکنون در بسیاری از کشورها خدمات اجتماعی پسندیده‌ای برای این افراد و پدرومادر آن‌ها تدارک دیده‌شده است و روش‌ها، داروها و مراکز قابل توجهی برای یاری به بیماران اُتیستیک فراهم‌شده است.
درحالی‌که هنوز درمان مشخصی برای اُوتیسم پیدا نشده است ولی روش‌های درمانی مناسبی وجود دارند که با آن‌ها می‌توان به این کودکان یاری کرد تا از توانائی‌های بیشتری بهره‌مند شده و حتی نمونه‌هایی نیز از بهبود کامل دیده‌شده است. این روش‌های درمانی افزون بر اینکه کمک می‌کنند تا رفتارهای اختلالی کودک کم شوند، همچنین کارهای شخصی را نیز به کودک می‌آموزند تا کودک بتواند به‌طور مستقل نیازهای خود را برآورده و کم کم به یک زندگی عادی برسد.
از آنجائی که رفتارها و اختلالات در کودکان اُوتیستیک بسیار گوناگون و متغیر است تاکنون چندین برنامه درمانی برای آن‌ها مد نظر قرارگرفته است که هرکدام موفقیت‌هایی نیز به دنبال داشته‌اند. در درمان کودکان اُوتیستیک باید حتماً این مورد در نظر گرفته شود که روش درمان برای هر کودک باید مناسب با توانائی‌ها و شدت اختلالات او برنامه‌ریزی شود.
خواهشمندم به یاد داشته باشید که مطالب یاد آوری شده در اینجا جهت درمان و شناسایی نمی‌باشد و تنها برای افزایش اطلاعات شماست، برای شناسایی و داشتن یک برنامه درمانی حتماً باید با متخصصین اُوتیسم مشورت کنید.
روش‌های درمانی و تربیتی :
هرچند درمان کاملی برای بیماری اوتیسم وجود ندارد، ترکیبی از درمان‌های خانگی و مدرسه‌ای می‌تواند به درمان این بیماری یاری نماید. انگیزه درمان افزایش کارکرد کودک با کاهش شدت بیماری است. پزشک کودکتان بسته به مشکل و سختی آن‌یکی از درمان‌های زیر و یا آمیخته از آن‌ها را پیشنهاد می‌کند.
کودکان مبتلابه اوتیسم ممکن است به بیماری‌های دیگر برآمده از اوتیسم همچون بیماری صرع، آشفتگی‌های خواب و مشکلات معده باشند و باید در کنار درمان اوتیسم به درمان این بیماری‌ها هم پرداخت.
بی گمان در مسیر افزایش اطلاعات خود دربارهٔ اُوتیسم با روش‌های درمانی زیادی روبرو خواهید شد مانند آموزش از راه شنوایی، آموزش جزءبه‌جزء، ویتامین درمانی، درمان با برنامه غذایی بدون غلات، برقراری ارتباط آسان، موسیقی درمانی، بازی درمانی، کار درمانی و بهبود مجموعه حواس.
به‌طور کلّی می‌توان همه‌ی این روش‌ها را به دودسته تقسیم کرد:
درمانی و تربیتی.
روش‌های درمانی شامل: تصحیح رفتاری و روش بهبود ارتباط، روش‌های رژیمی و داروئی و روش‌های ترکیبی می‌باشند. کارایی برخی از روش‌های درمانی به وسیلهٔ پژوهش‌ها و آمار ثابت‌شده است و برخی نیز نتایج چشمگیری نداشته‌اند. برخی از پدرومادر میل دارند کودک آن‌ها تنها با روش‌هایی که کارایی آن‌ها اثبات‌شده است تحت درمان قرار گیرند. ولی به خاطر داشته باشید که همه کودکان اُتیستیک مانند هم نیستند و ممکن است که روشی که برای یک کودک کارآمد بوده برای کودک دیگر کارایی چندانی نداشته باشد.
ما پیشنهاد می‌کنیم که برای گزینش یک روش درمانی بجا و کارآمد حتماً تمامی جوانب را در نظر گرفته و با متخصصین اوتیسم مشورت کنید. بهتر است پیش از هر کاری از توانائی‌ها و ناتوانی‌های کودک خود شناخت کاملی پیدا کنید.
به عنوان پدرومادر طبیعی است که بخواهید هر چه سریع‌تر کاری بکنید. به‌هرحال بسیار با ارزش است که برای شروع تغییرات زیادی را بر کودک تحمیل نکنید زیرا دگرگونی‌ها در این کودکان باعث دلهره و ناراحتی بیشتر می‌شوند.
بهتر است در آغاز با تحقیق و مطالعه روش مناسب برای کودکتان را گزینش کنید و برنامه‌ریزی درستی را پیش از آغاز برنامه درمانی داشته باشید. شما می‌توانید با مراجعه به اینترنت منابع اطلاعاتی بسیاری را پیدا کنید که در امر افزایش اطلاعات و بررسی روش‌های درمانی متفاوت سودمند هستند.
در بسیاری از این سایت‌ها می‌توانید تجارب خانواده‌هایی را که روش‌های گوناگون را برای درمان کودکان خود استفاده کرده‌اند مطالعه کنید. همچنین شما می‌توانید نظرات و دیدگاه‌های متخصصین اوتیسم دربارهٔ علل بروز و نحوه درمان این کودکان را مشاهده کنید. ممکن است در آغاز از فراوانی اطلاعات موجود در اینترنت کمی گیج شوید ولی با اندکی تحمل و صرف وقت خواهید توانست اطلاعات خود را افزایش داده و روش‌های پسندیده برای کودک خود را پیدا کنید.
این شما هستید که با کودک اُتیستیک خود هرروز زندگی می‌کنید و این شما هستید که بهتر از هر کس دیگری او را می‌شناسید پس بهتر است به خودباور داشته باشید و درراه درمان او استوار و بااراده گام بگذارید. فراموش نکنید که این کودکان کسی را جز شما ندارند!
پس‌ازاینکه از اُوتیسم و روش‌های درمانی آن به‌اندازه کافی آگاه شدید حتماً در پی آن خواهید بود که جایی را برای کمک به کودک خود و آغاز درمان مناسب پیدا کنید. ممکن است تعداد انگشت‌شماری متخصص اُوتیسم در اطراف خود پیدا کنید ولی با افسوس فراوان هنوز در کشور ما ایران به این بیماری و نیازهای این بیماران توجه کافی نشده است. شما جایگاه‌هایی را خواهید یافت که با جان و دل و با همدلی سعی در یاری کردن به کودک شما دارند ولی این جایگاه‌ها اختصاصی نیستند و برای کودکان معلول ذهنی و جسمی راه‌اندازی شده‌اند.
شما می‌توانید از افراد کارآزموده در کار درمانی، گفتار درمانی و بازی درمانی این جایگاه‌ها کمک بگیرید و اگر این اشخاص درزمینهٔ اُوتیسم نیز کارکرده باشند می‌توانند نتایج بهتری را به دست آورند. متأسفانه در هیچ‌کدام از این مراکز نمی‌توانید روش‌های ذکرشده برای کودکان اُوتیستیک را به‌صورت درست و هماهنگ بیابید.
امیدواریم هر چه زودتر مسئولین و افراد تصمیم‌گیرنده در امر کمک به کودکان دارای مشکلات جسمی و ذهنی کارهایی را در جهت یاری به کودکان اُتیستیک و خانواده‌های آن‌ها تصمیماتی را اتخاذ کنند.
افراد اُوتیستیک نیز مانند دیگر انسان‌ها هستند.
آن‌ها نیز نقاط ضعف و قوت‌دارند. آن‌ها نیز احساس داشته و نیازهایی دارند.
شما هم می توانید تجربیات خود را در زمینه اوتیسم با ما در میان گذارید تا با نام خود در وب سایت مریض خونه قرار داده شود
منبع:موسسه خيريه مهر امام هادي (عليه السلام)
