بی نطفگی یا آزواسپرمی و علل ابتلا به آن
.
.
علت آزواسپرمی قبل از بیضه
عملکرد بیضه وابسته به غدهای به نام هیپوفیز در مغز است که ترشح دو هورمون الاچ و افاساچ را به عهده دارد. اگر این دو مشکل داشته باشند، عملکرد بیضهها دچار مشکل خواهد شد و دیگر نمیتوانند اسپرم بسازند. این مشکل را معمولا در مردانی میبینیم که هورمون تستوسترون اضافی وارد بدن میکنند که درباره آن توضیح دادیم (هورمون اضافی اثر مهاری روی هیپوفیز دارد و باعث کوچکی بیضهها هم میشود). مورد بعدی بیماریهایی است که باعث کمکاری غده هیپوفیز میشود. و مورد آخر مردانی هستند که سطح پرولاکتین خونشان بالاست.
علت آزواسپرمی مربوط به بیضه
در صورتی که علت آزواسپرمی در بیضه باشد مشکل بیمار بسیار جدیتر است. کودکانی که دچار بیضه نزول نکردهاند و بهموقع درمان نشدهاند، افرادی که به علت بیماری سرطان و بدخیمی در بدن تحت شیمیدرمانی یا پرتودرمانی قرار گرفتهاند، افرادی که دچار عفونت در بیضه شدهاند (مانند ابتلا به بیماری اوریون) یا ضربهای محکم به بیضه وارد شده و… دچار آزواسپرمی میشوند.
علت آزواسپرمی مربوط به اختلال در مجاری منیبر
در صورتی که اختلالی در مسیر مجاری منیبر وجود داشته باشد دیگر اسپرمها به خارج از بدن منتقل نمیشوند و موقع آزمایش اسپرمی دیده نمیشود. این اتفاق در وازکتومی نیز دیده میشود که به دلیل بسته شدن مجرای وازودفران اسپرمها از بدن مرد خارج نمیشود. بیماریهای عفونی، بخصوص بیماریهای آمیزشی، ممکن است باعث وجود انسداد در مجرا شود.
آزواسپرمی درمان دارد؛ مگر این که….
همان طور که در بالا ذکر شد، در صورتی که دلیل آزواسپرمی مربوط به بیضه باشد، درمانی ندارد. اغلب برای اطمینان از این که علت آزواسپرمی مربوط به بیضه است از بافت بیضه بیوپسی یا نمونهبرداری به عمل میآید، ولی اگر در بررسیها مثلا مشخص شود کمبود هورمون الاچ یا افاساچ هیپوفیر باعث آزواسپرمی شده است با جبران این دو هورمون میتوان باروری را برگرداند.
همچنین بهتر است مردانی که تحت پرتودرمانی یا شیمیدرمانی قرار میگیرند، قبل از آن مقداری از اسپرمهایشان را در بانک اسپرم ذخیره کنند. اگر انسدادی رخ داده باشد میتوان با جراحی انسداد را برطرف کرد. در مواقعی که بیمار به طور مادرزادی مجاری منیبر ندارد، میتوان برای ایجاد باروری به کمک سرنگ اسپرمها را از بیضه استخراج کرد. گاهی هم با تجویز دارو و جراحی میتوان کیفیت اسپرم را تا حدودی ارتقا داد.
البته اگر تعداد، شکل و حرکت رو به جلوی اسپرمها کافی نباشد تقریبا ناممکن است بارداری اتفاق بیفتد. برای این گروه از مردان میتوان روش بارداری به طریق لقاح مصنوعی را پیشنهاد کرد، اما جای امید است که امروزه جز در موارد خاص امکان بازگرداندن باروری بسیار بالاست.
منبع: جام جم