علل و نحوه برخورد با توده های لگنی

یکی از یافته های شایع ومهم ژنیکولوژِیک،توده های لگنی است که ممکن است منشا ادراری، گوارشی ویا ژنیکولوژیک داشته باشد.علل و نحوه ی برخورد با توده های لگنی در دوره های مختلف زندگی متفاوت است .

نکته :آدنکس شامل تخمدان،لوله رحمی ،لیگمان پهن وعروق و اعصاب ناحیه بوده و اکثر توده های لگنی از این ناحیه منشا می گیرند.

طفولیت و کودکی

لگن در دوران کودکی به طور کلی کوچک است و لذا بسیاری از توده های آن به صورت توده شکمی تظاهر می کند.در دوران نوزادی و اوایل شیر خواری شایع ترین توده لگنی کیست های فونکسیونل است که در اثر تحریک تخمدان ها توسط هورمون های مادری در دوران جنینی به وجود آمده و معمولا پس از ۲تا ۳ ماه کوچک و ناپدید می شوند.
بعد از چند ماه اول تولد تا حوالی منارش تقریبا تمامی توده های لگنی پاتولوژیک بوده و اکثرا منشا آدنکسی(تخمدانی)دارند.اگر چه توده های توام جامد وکیستیک آدنکس در این سن نادراست،ولی در صورت وجود تقریبا همیشه ژرمینوم یا تراتوم کیستیک خوش خیم است.

نکته:شایعترین توده شکمی در دوران کودکی،تومور ویلمزو نوروبلاستوم است.

در رابطه با توده های لگنی بایستی سفت و فشرده شدن مدفوع،کلیه لگنی و مثانه پر را در نظر گرفت.
نحوه برخورد:بعد از شرح حال و معاینه دقیق(از جمله معاینه دو دستی رکتوابدو مینال)اولین اقدام سونوگرافی است توده های هیستیک تک حفره ای تقریبا همیشه خوش خیم بوده و ظرف ۳تا۶ ماه تحلیل واز بین می روند.هر تودهه بزرگ ازای سی ام یا جامد بایستی از طریق جراحی بررسی و درمان شود.

علل و نحوه برخورد با توده های لگنی

دوره نوجوانی(منارش تا۱۷سالگی)

توده های تخمدانی:در این دوران نیز کیست های فونکسیونل تخمدانی شایع است که دارای اندازه متفاوت(معمولا ۲تا۸ سانتیمتر)هستندو اکثرا به یک دوره درمان ۲تا۳ماهه پاسخ می دهند.شایع ترین نئوپلازی تخمدانی در این سنین تراتوم خوش خیم یا رسیده است(بیش از نیمی از موارد نئوپلازی تخمدانی در افراد کوچک تر از ۲۰سال).توده های جامد ویا مخلوط(جامد وکیستیک)در این سنین نادر است و در صورت وجود تقریباهمیشه دیس ژرمینوم۷۰%یا تراتوم بدخیم ۲۰% خواهد بود.کیستهای جنب تخمدانی از بقایای مزونفریک منشا گرفته و خوش خیم هستندو با دیواره نازک و فقدان اجزاجامد مشخص می شوند.

توجه:در ۲۵ %بیماران دیس ژنزی گونادال (به عنوان یکی از علل اصلی آمنوره اولیه)که دارای کروموزوم هستند،سرطان رخ خواهد دادو لذا توصیه می شود در تمامی بیماران با دیس ژنزی گونادال(ازجمله در بیماران با آمنوره اولیه یا وجود توده آدنکسی چند حفره ای)کاریوتایپ بعمل آید و در صورتی که دیس ژنزی از نوع XY باشد باید گونادکتومی را مد نظر قرار داد.

توده های رحمی:در این سنین توده های رحمی نسبتا نادر بوده ودر صورت وجود اکثرا به دلیل نواقص مولرین(پرده بکارت بدون سوراخ یا دیواره عرضی واژینال)(به صورت هماتوکولپوسی ویا هماتومترا)است.

کانال مریض خونه