قاعدگی دردناک
به بروز درد در زمان خونریزی قاعدگی،دسیمنوره یا قاعدگی دردناک گفته می شود ویکی از شایع ترین شکایات ژنیکولوژیک می باشد و در حدود ۵۰%تا ۷۰% زنان در زمانی آن را تجربه می کنند.اگر علت پاتولوژیک خاص و شناخته شده ای وجود داشته باشد(دسیمنوره ثانویه) و در غیر این صورت (دسیمنوره اولیه) گفته می شود. لذا افتراق این دو از یکدیگر از اهمیت خاصی برخوردار است.
قاعدگی دردناک اولیه، به عنوان درد تجربه شده بلافاصله قبل یا حین قاعدگی تعریف می شود و با شیوع ۴۳ تا ۹۰ درصدی، یکی از شایع ترین شکایات زنان می باشد که ۱۰ تا ۱۵ درصد این زنان، عالئم شدیدی را تجربه می کنند که فعالیت های روزانه آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. از طرفی، بعد زمانی این عارضه نیز اهمیت دارد؛ به گونه ای که قاعدگی دردناک اولیه، گاهی تا دهه پنجم زندگی نیز باقی می ماند.
در بررسی قاعدگی دردناک اولیه به عنوان یک درد جسمی، توجه به خصوصیات و ویژگی های درد فیزیکی مطابق با الگوی ابزار ارزیابی درد (OLDCART) از جمله شدت درد، مدت درد، زمان شروع درد، کیفیت درد، محل درد، عواملی که باعث تخفیف درد و عواملی که باعث تشدید درد می شوند، مورد توجه قرار گرفته است .
مطالعات متعددی به بررسی جنبه های مختلف درد قاعدگی پرداخته اند، اما تنها به مؤلفه شدت درد توجه داشته و سایر مؤلفه های الگوی درد را مورد بررسی قرار نداده اند. از طرفی در بررسی عوامل مرتبط با درد قاعدگی، زایمان به عنوان یک عامل تعدیل کننده درد در اکثر منابع مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه تناقض هایی نیز به چشم می خورد. از جمله اسپیروف به نقل از مطالعه اندرش و میلسام در سوئد آورده که زنان زایمان کرده نسبت به زنانی که هرگز باردار نشده اند یا سابقه سقط خودبخودی یا قانونی داشته اند، به طور معناداری قاعدگی دردناک اولیه کمتری را تجربه می کنند. سیموندز نیز بیان می کند که قاعدگی دردناک اولیه، پس از تولد اولین فرزند از بین می رود. اما در مطالعه تیرگر طبری با مقایسه دانشجویان دختر تربیت بدنی با دانشجویان دختر تربیت معلم، ارتباطی بین سابقه زایمان با شیوع و شدت درد قاعدگی مشاهده نشد .
مطالعه هاریسون نیز نشان داد که به نظر نمی رسد سابقه بارداری و عوامل تغذیه ای ارتباطی با قاعدگی دردناک داشته باشند. آماربالای سزارین خصوصاً در ایران، این سؤال را در ذهن ایجاد می کند که آیا زایمان طبیعی نسبت به سزارین، تأثیر متفاوتی بر قاعدگی دردناک دارد؟ در این رابطه تنها مطالعه در دسترس، مطالعه جوآنگ و همکاران بود که در بررسی تأثیر نوع زایمان بر دیسمنوره اولیه در تایوان به این نتیجه رسیدند که درد قاعدگی در زنان با زایمان ترم نسبت به پره ترم، کاهش بیشتری نشان می دهد. همچنین زنان با سابقه زایمان طبیعی نسبت به زایمان سزارین، بهبودی بیشتری در میزان دیسمنوره نشان دادند.
البته در مطالعه حاضر تنها به شدت درد قاعدگی توجه شد و به سایر مؤلفه های الگوی قاعدگی دردناک، توجهی نشد و بر اساس جستجوهای به عمل آمده در این رابطه، مطالعه ای در این زمینه یافت نشد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط نوع زایمان با الگوی قاعدگی دردناک اولیه در مادران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد در سال ۱۳۸۹-۱۳۹۰ انجام شد.
—————————-
دکتر پرویز قره خانی
دکتر سید اصغر ساداتیان
محبوبه فیروزی ، پروین سالاری ، طاهره زاهدی فرد ، دکتر سیدرضا مظلوم
