کودکان برای یادگیری نیاز به زمان و بردباری از سوی پدر و مادر دارند. پدر و مادر باید بدانند کی و چگونه و چه چیزی را به کودک خود آموزش بدهند و از او چه میزان انتظار یادگیری داشته باشند. در ادامه به پرسش‌های باارزشی در این زمینه که باید هر پدر و مادری پاسخ آن‌ها را بداند پاسخ‌داده‌شده است.

آیا همه کودکان از روی استعداد و قدرت فراگیری یکسان هستند؟

کودکان از روی نیرو فراگیری و آمادگی با یکدیگر یکسان نیستند؛ بنابراین، نخست باید استعداد کودک را تشخیص داد و او را در همان راستا دلگرمی و آماده نمود. اگر بخواهیم آنچه در نهاد کودک پنهان است آشکارسازیم، باید او را در جهات گوناگون مورد آزمایش قرار دهیم. باید به آنچه کودک بهتر و آسان‌تر انجام می‌دهد و به آنچه زودتر یاد می‌گیرد و در انجام آن پیروزتر است، توجه کنیم. استعداد کودک ممکن است در برخی از رشته‌ها بیشتر و در برخی کمتر باشد که این امر به‌درستی طبیعی است.

آیا اگر آموزش دادن به کودک را زودتر آغاز کنیم، بهتر است؟

انگیزه بنیادی از رشد کودک این نیست که آمادگی‌های او زودتر خودنمایی کند، بلکه اصل با ارزش این است که آمادگی او به‌درستی شکوفا شود؛ بنابراین، با فشار و زور نباید به کودک آموزش داد، زیرا اگر او آمادگی نداشته باشد ممکن است در رشد کلی او اختلال ایجاد می‌کند. به‌طور مثال، کودکان بیشتر از پنج‌ماهگی به اسباب‌بازی توجه می‌کنند و به‌طرف آن می‌روند، ولی شاید کودکی را در سه تا چهارماهگی برای چنین کاری آماده‌سازیم. از سوی دیگر اگر کودکی از این نظر آموزش ندیده باشد، باز در شش‌ماهگی چنین کاری را انجام می‌دهد و خود به‌طرف اساب بازی خواهد رفت.

اگر کودک در چهارماهگی اشیاء گوناگون را در دست بگیرد، در طول دو ماه در مورد خصوصیات اشیاء (بزرگ و کوچک، نرم و تند خو و سبک و سنگین بودن) زمان آموختن خواهد داشت، اگر که اگر به او توجه نشود، باید خود به آن دست یابد و یاد بگیرد؛ بنابراین، آموزش به جا و به‌موقع سبب رشد طبیعی مغز کودک می‌گردد.

آیا کودک برای بازی و یادگرفتن آماده است؟

روش بازی با کودکان و آموزش دادن به آن‌ها نباید در همه کودکان یکسان باشد. نخست باید وضع کودک را از روی رشد جسمی و رفتاری (حرکات اندام‌ها، سخن‌گویی، رابطه اجتماعی و …) بررسی نمایید، اگر طبیعی است آموزش را آغاز کنید.

نخست بازی با کودک را آغاز می‌کنیم و واکنش کودک را ببینید، اگر واکنش او رضایت‌بخش (می‌خندد و اظهار تمایل و علاقه نشان می‌دهد)، می‌توانید ادامه دهید، در غیر این صورت بازی را متوقف کنید. اگر بازوان کودک را گرفتید و او را بلند کردید و به‌طرف بالا بردید و خنده کودک متوقف شد و چهره افسرده به خود گرفت، باید بدانید که کودک آمادگی برای بلند کردن ندارد. کودک را برای بار دیگر با پشتیبانی بیشتری بلند کنید، اگر کودک خندید و واکنش خشنودی از خود نشان داد، ادامه دهید.

منبع: من و کودک من، دکتر جواد فیض