روزه داری در دوران بارداری

يكي از پرسش هايي كه در اين روزهاي نزديك به ماه مبارك رمضان پيش مي آيد، اين است كه آيا زنان باردار مي توانند روزه بگيرند؟ آيا روزه داري براي مادر يا جنين عارضه اي دارد و اصولا با رعايت چه شرايطي مادر باردار مي تواند روزه بگيرد؟ بارداري شرايط ويژه اي براي مادر ايجاد مي كند. از جمله اين كه با تغيير هورمون ها سيستم گوارشي تغيير مي كند به گونه اي كه تحمل حجم زياد غذا براي برخي مادران دشوار مي شود به اين ترتيب مادران براي تامين انرژي مناسب بايد تعداد كم غذا را به دفعات و با فواصل كم مصرف كنند تا ميزان انرژي لازم دوران بارداري كه حدود ۳۰۰ كيلوكالري در روز، بيش از رژيم يك زن غيرباردار است، تامين كنند. البته مقداري از اين انرژي اضافي با استراحت و كاهش تحرك مادر بويژه در ماه هاي آخر بارداري تامين مي شود. مسأله، ديگر تغيير گوارشي و مشكلاتي است كه بويژه در سه ماهه اول بارداري رخ مي دهد و به حالت تهوع و استفراغ منجر مي شود به طوري كه بسياري از مادران در اين دوران دچار سوءتغذيه و كاهش وزن مي شوند و نياز به بستري در بيمارستان پيدا مي كنند. گرسنگي طولاني گاه خود را با وجود كتون در خون و ادرار نشان مي دهد كه اين ماده سمي براي مادر و جنين هر دو خطرناك است.
بدن به گونه اي تنظيم شده كه عمدتا از گلوكز (قند) براي تغذيه سلول ها استفاده مي كند و زماني كه تغذيه انجام نشود تا هشت ساعت كبد با ذخيره موجود، اين نياز را بر طرف مي كند، اما پس از اين زمان از منابع انرژي ديگر مثل پروتئين و چربي براي رفع نيازهاي سلول ها استفاده مي شود. در مادر باردار، پروتئين نقش مهمي در رشد و نمو جنين دارد؛ بنابراين در شرايط گرسنگي طولاني و مصرف پروتئين براي تامين نياز انرژي بدن، جنين با كمبود پروتئين مواجه مي شود.
در مادراني كه دچار سوءتغذيه بودند، نوزادان با وزن پايين تري متولد شدند. در كساني كه با وزن پاييني متولد شده اند احتمال بيماري به نام سندرم متابوليك يا <سندرم ايكس> زياد است. اين بيماران دچارفشار خون بالا، ناتواني در تحمل گلوكز و ديابت، افزايش چربي خون (تري گليسيريد)، تنبلي تخمدان و چاقي در بزرگسالي مي شوند. احتمال اختلالات تنفسي در اين افراد وجود دارد. اين مساله بويژه در كساني رخ مي دهد كه در ماه هاي آخري كه در رحم مادر بوده اند با كمبودهاي تغذيه اي مواجه شده باشند، اما در سه ماهه اول بارداري كه مهم ترين زمان رشد و نمو سلول هاي عصبي و مغزي است، چنانچه جنين با كمبود تغذيه اي مواجه شود، احتمال بيماري هاي سيستم عصبي و مغزي و بيماري رواني شيزوفرني افزايش مي يابد.
از طرفي مادر در دوران بارداري بويژه سه ماهه سوم كه جنين بيشترين افزايش وزن را دارد بشدت نياز به كلسيم و آهن و ديگر مواد معدني و ويتامين ها دارد. همين طور بايد به ميزان كافي كالري دريافت كرده تا سلامتش براي زمان زايمان و پس از آن در دوران شيردهي حفظ شود.