۱۸ اردیبهشت روز جهانی صليب سرخ و هلال احمر

در حال حاضر صليب سرخ و هلال احمر بين‌المللي بزرگ ترين شبكه بشردوستانه غيرسياسي و امداد رساني جهاني را تشكيل مي ‌دهد. امروزه در سطح بين‌المللي يكي از معيارهاي سنجش ميزان فعاليت هاي بشردوستانه و غيرسياسي در هر كشور، وضعيت جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي و غيرسياسي بودن آن است.
كميته بين المللي صليب سرخ (ICRC) كه مقر آن در ژنو (سوئيس) قرار دارد، سازماني است بي طرف، بي غرض و مستقل كه وظيفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است: حفاظت از زندگي و كرامت قربانيان جنگ و نيز خشونت داخلي، و ياري رساندن به آن ها. فعاليت هاي كميته بين المللي بر پايه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سياسي، ديني و عقيدتي بي طرف است.

18 اردیبهشت روز جهانی صليب سرخ و هلال احمر

اين سازمان بين المللي که با هدف تخفيف آلام انساني و حفظ و پيشرفت بهداشت عمومي تشکيل شد، بر اساس موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴ ميلادي و به خصوص به علت تلاش شخصي به نام ژن هنري دونان (Jean Henry Dunant) سوئيسي، “صليب سرخ” نام گرفت.
در سال ۱۸۶۲ ، دونان كتاب “خاطره اي از سولفرينو” را شرح داد و خواستار تشكيل جمعيت هاي امدادي داوطلب براي تسكين آلام اين گونه آسيب ديدگان از جنگ شد. وي پيشنهاد كرد كه خدمت به زخمي هاي نظامي، فعاليتي بي طرف محسوب شود و “انجمن ژنو امور عام المنفعه” با علاقه ي وافر از پيشنهاد وي استقبال كرد. در نتيجه، يك كنفرانس بين المللي با شركت نمايندگان ۱۶ كشور در ژنو تشكيل شد و موافقتنامه ۱۸۶۴ ميلادي براي بهبود وضع مجروحان جنگ، تدوين شد و به امضاي نمايندگان دوازده دولت از كشورهاي شركت كننده رسيد.
مواردي که در اين موافقتنامه پيش بيني شد، شامل موارد زير بود:
– بي طرف شمردن متصديان خدمات پزشكي نيروهاي مسلح،
– رفتار انساني با زخمي ها،
– بي طرفي غير نظامياني كه داوطلبانه به كمك مجروحان جنگ مي شتابند،
– علامتي بين المللي به منظور مشخص ساختن اعضا و وسايلي كه در اين راه به كار مي روند که بر اساس مليت دونان و به تقليد از پرچم سوئيس ، به شکل صليبي سرخ بر زمينه اي سفيد انتخاب شد.
در سال ۱۹۶۳ ميلادي، در ۸۸ كشور جهان، جمعيت هاي ملي صليب سرخ پديد آمد.

18 اردیبهشت روز جهانی صليب سرخ و هلال احمر

استراتژي عمومي نهضت

استراتژي نهضت در سال ۲۰۰۱ به تصويب رسيد. هدف آن ، تقويت توانائي نهضت است براي آنكه با اقدام كارآمد بشردوستانه به مردم آسيب پذير بپردازد. استراتژي،شرحي كلي از اهداف و نتايج مورد انتظار در اين باره كه چگون كميته بين المللي صليب سرخ ، فدراسيون ، و جمعيت هاي ملي در سراسر جهان مي توانند با همكاري يكديگر كار كنند، بدست مي دهد

جمعيت هاي ملي

براي آنكه جمعيت هاي ملي رسماً به عنوان عضو نهضت بين المللي صليب سرخ و هلال احمر پذيرفته شوند، بايد شرائطي را دارا باشند. از جمله ، در قلمرو كشور امضاء كننده قراردادهاي ژنو تشكيل شده باشند، به شيوه بايسته از سوي حكومت قانوني كشور خود بر پايه قراردادهاي ژنو به رسميت شناخته شده باشند، و در فعاليت هايي كه انجام مي دهند اصول حقوق بين الملل بشردوستانه را كه در قراردادهاي مزبور مشخص گرديده است رهنمود خود ساخته باشند
هلال احمر
در قرارداد ۱۸۶۴ ژنو تنها علامت صليب سرخ ذكر شده است، كه وارونه پرچم كشور سوئيس است. در سال ۱۸۷۶ ميلادي، دولت عثماني (ترکيه) به جاي استفاده از نشان صليب سرخ از معكوس رنگ هاي پرچم خود، يعني هلال ماه قرمز رنگ (هلال احمر) در زمينه سفيد براي جمعيت ملي خود استفاده كرد. از آن به بعد در كشورهاي اسلامي به جاي صليب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد اين سازمان به كار گرفته شد.
جايگاه جمعيت هلال احمر از نظر عرف بين‌المللي نيز بسيار حائز اهميت است.

18 اردیبهشت روز جهانی صليب سرخ و هلال احمر

هلال احمر در ايران

دولت ايران در سال ۱۳۰۱ جمعيت ملي هلال احمر خود را تأسيس نمود، ولي به جاي استفاده از نشان صليب سرخ و يا هلال احمر، علامت شير و خورشيد سرخ را به عنوان نشان جمعيت خود انتخاب كرد و با تلاش ها و پيگيري متمادي دولت و جمعيت ايران، سرانجام علامت شير و خورشيد در كنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ به عنوان نشان سوم مورد حمايت بين‌المللي، به تصويب رسيد.
از آن پس سه نشان صليب سرخ، هلال احمر و شير و خورشيد سرخ به عنوان نشانه هاي رسمي بين‌المللي شناخته شدند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و در سال ۱۳۵۹ ، دولت ايران با ارسال نامه ‌اي به دولت سوئيس به عنوان امين و نگاهدارنده قراردادهاي چهارگانه ژنو، اعلام نمود كه استفاده از شير و خورشيد سرخ را به تعليق درآورده و به جاي آن از علامت هلال احمر استفاده خواهد نمود.
از آن پس جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به جمعيت “هلال احمر جمهوري اسلامي ايران” تغيير نام داد.

جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران