عمل هیسترکتومی چیست و به چه علت انجام میگیرد
عمل تخلیه رحم به زبان علمی هیسترکتومی نام دارد. این عمل از شایعترین اعمال جراحی در کل دنیا محسوب میشود. بیشترین عاملی که به هیسترکتومی منجر میشود خونریزیهای شدید رحمی است.
دکتر فاطمه سروی، جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی در خصوص شیوع عمل برداشتن رحم در سال ها اخیر بویژه در سن ۴۰ سال به بعد میگوید: رواج بالای عمل درآوردن رحم از یکسو به دلیل افزایش بهداشت باروری و توجه به بهداشت زنان نزدیک یائسگی و از سوی دیگر، ترسیدن از این است که مبادا مواردی مثل سرطان رحم مطرح باشد.
اما آندسته از بیماریها و عوارض ناشی از آنها، که گزینه برداشتن رحم و گاهی تخمدانها را برای بیمار اجتنابناپذیر میکند، را در ادامه بیان میکنیم.
فیبرومهای بزرگ، دردسری برای رحم
دکتر آمنه لاهوتی، متخصص زنان و زایمان در خصوص میومهای رحمی که در اصطلاح عامیانه به نام فیبروم شناخته میشوند به عنوان یکی از دلایل شایع در انجام هیسترکتومی اشاره میکند و میگوید: فیبرومها رویشهای اضافهای از بافت عضلانی رحم هستند که معمولا در بیشتر خانمهای بالای ۳۵ سال ایجاد میشوند.
زمانی که میوم در جایی از رحم قرار گرفته است که به خونریزی غیرطبیعی منجر میشود یا آنقدر بزرگ است که به اندامهای مجاور در شکم ولگن مثل روده یا کلیه فشار میآورد باید خارج شود. در سنین پایینتر معمولا فقط میومها خارج میشوند و رحم حفظ میشود، اما در سنین بالاتر و نزدیک به یائسگی معمولا کل رحم خارج میشود، چرا که با حفظ رحم امکان تشکیل میومهای جدید وجود دارد.
اندومتریوز با دردهای شدید لگنی
از دیگر علتهای هیسترکتومی، درد مزمن و شدید لگنی است که معمولا به دلیل بیماریهایی مثل اندومتریوز ایجاد میشود.
به گفته دکتر لاهوتی، در این بیماری بافت اندومتر (لایه داخلی رحم) به طور نابجا در بافت ماهیچهای رحم یا داخل فضای لگن وجود دارد و با تغییرات هورمونی ماهانه این بافتهای نابجا نیز مثل بافت طبیعی رحم تحریک میشوند و ایجاد درد میکنند. گاهی آنقدر درد شدید است که برای خلاصی از آن و بازگرداندن کیفیت عادی به زندگی فرد، باید رحم وی را خارج کرد.
خداحافظی با رحم و تخمدانها به دلیل بدخیمیها
انواع سرطانهای دهانه رحم، رحم یا تخمدانها، از دیگر مواردی هستند که هیسترکتومی به عنوان بخشی از اقدامات درمانی برای بیمار انجام میشود.
دکتر سروی می گوید: در موارد بدخیمی رحم یا تومورهای تخمدان، درآوردن تخمدانها الزامی می باشد. علاوه براین، هنگامی که سن بیماری بالای ۵۵ سال است و کیستهای عودکننده تخمدان یا کیستهای خوشخیم رحمی و خونریزیهای شدید دارد، ناگزیر به تخلیه رحم و تخمدان است.
خارج کردن رحم حین زایمان
در مورد همه اندامهای بدن در صورت بروز بیماری، تمامی تلاش بر حفظ آن عضو است، اما در مواردی که حفظ عضو با سلامت بیمار منافات دارد مجبور به برداشتن آن میشویم.
دکتر لاهوتی در این خصوص توضیح میدهد: گاهی حین زایمان یا سزارین نیز شرایطی پیش میآید که ناگزیر از خارج کردن رحم هستیم؛ مثلا رحم بعد از تولد نوزاد جمع نمیشود و جان مادر درمعرض خطر قرار میگیرد یا به علت چسبندگی جفت و نفوذ آن به لایههای عضلانی رحم، امکان خروج کامل آن وجود ندارد و مجبور به خروج رحم حین زایمان یا سزارین میشویم. در این حالت هیسترکتومی تنها با هدف حفظ جان مادر انجام میشود و مسلما مادری که چنین تصمیمی برایش گرفته شده در شرایط بحرانی و در مرز مرگ و زندگی قرار دارد.
منبع: روزنامه جام جم