ویتامین A
مسيرهای فيزيولوژی و بيوشيميايی
كمبود ويتامين A كه عموماً به عنوان شب كوری و كراتومالاسي (نرمي قرنيه ) بيان مي شود , مشكل عمده برخي مناطق جهان , بويژه آسيای جنوب شرقي است . احتمال ابتلا به كمبود در كودكان خردسال بيشتر است . درتعيين كفايت دريافت ويتامين A هم رتينول و هم كاروتنوئيدها بايد در نظر گرفته شوند . در افرادي كه عمدتاً غذاهاي گياهي مصرف مي كنند , بتاكاروتن و ساير پيش سازهاي ويتامين A منابع اصلي ويتامين A در رژيم هستند. ويتامين A در بينايي به شكل رتينول عمل مي كند . اين ويتامين علاوه بر بينايي , براي رشد و تمايز بافت اپيتليال, توليد مثل, تكامل جنيني و رشد استخواني مورد نياز است.
جذب
بيشتر بتاكاروتن و ساير پيش سازهاي ويتامين A موجود در غذاها , به طور طبيعي در سلول هاي مخاطي دئودنوم و ژژونوم شكسته مي شوند . رتينالدئيد حاصل از اين عمل به شكل رتينول , احيا و استريفيه مي شود و سپس توسط لنف به كبد انتقال مي يابد . رتينول يا در كبد ذخيره مي شود يا توسط RBP پلاسما به بافت هاي فعال انتقال مي يابد. سوء تغذيه انرژي پروتئين و كمبود روي , ممكن است در جذب , انتقال و متابوليسم ويتامين A اختلال ايجاد كنند . جذب رتينول و بتاكاروتن در بيماري هايي كه باعث س وء جذب چربي مي شوند , مثل سلياك , كاهش مي يابد. ذخيره و انتقال رتينول در بيماري هاي كبدي مختل مي شود.
ویتامین a+d برای نوزادان
متابوليسم و دفع
رتينالدئيد و رتينول در هنگام متابوليسم به يكديگر تبديل مي شوند . رتينالدئيد به اسيد رتينوئيك تبديل مي گردد كه در رشد و تمايز سلّولي داراي فعاليت بيولوژيك است , اما در بينايي و توليد مثلي نقشي ندارد . قسمت اعظم ويتامين A در كبد ذخيره مي شود . ويتامين A به ميزان نسبتاً ثابتي در بدن تخريب و متابوليت هاي آن در ادرار دفع مي شوند . محصولات اكسيد شده آن در صفرا دفع مي شوند (بخشي به صورت بتاگلوكورونيدها ). بخشي از بتاگلوكورونيد رتينول صفراوي, مجدداً جذب و به كبد منتقل مي شود.
RDA و تداخلات مواد مغذی
با توجه به توانايي بتاكاروتن و ساير كارتنوئيدهاي شناخته شده به عنوان پيش ساز ويتامين A نياز به آن ها بر حسب معادل رتينول (RE) بيان مي شود كه هر واحد آن برابر ۱g رتينول ,۶g بتاكاروتن و ۱۲g سايركاروتنوئيدهاي پيش ساز ويتامين A است. RE معادل ۳/۳۳ IU ويتامين A حاصل از رتينول و ۱۰ IU ويتامين A حاصل از بتاكاروتن است . از آن جا كه مقدار كاروتنوئيد و ويتامين A پيش ساخته در رژيم به ترتيب در حدود ۲۵% و ۷۵% است. متوسط هر RE برابر ۵ IU است.
