آموختن کنترل ادرار، یکی از مراحل رشد طبیعی کودکان می باشد. همانگونه که همه کودکان در یک زمان و در یک سن قادر به راه رفتن و یا حرف زدن نمي باشند، کنترل ادرار هر کودک نیز بستگی به رشد مغزی و تکامل عصبی او دارد.
تکامل عصبی دستگاه ادراری کودکان تا سن ۱۵ تا ۱۸ ماهگی انجام نمی گیرد، بنابراین مادران نباید انتظار داشته باشند که کودکشان قبل از این سن بتواند ادرار خود را کنترل کند.
آموزش کودک برای کنترل ادرار در سنین مختلف
دوران شیرخواری:
کودکان تا سن ۸ ماهگی بعد از خوردن شیر یا مایعات ادرار می کنند و این عمل خارج از اراده کودک است و ممکن است ۱۵ تا ۲۰ بار در روز ادرار کنند.
۱۵ ماهگی:
آگاهی برای ادرار کردن در ۱۵ ماهگی برقرار می گردد و کودک احساس می کند که می خواهد ادرار کند. ولی نمی تواند خود را نگه دارد و ادرار خود را دفع می کند. مادر می تواند با روش های زیر به کودک کمک کند:
۱- مادر هرازگاهي باید از کودک بپرسد، آیا می خواهی ادرار کنی؟ حتما او می گوید نه، اگر ادرار نکرد اهمیت ندارد و با او با خوشرویی برخورد کنید.
۲- مادر باید سعی كند هر از چند گاهی، توالت پلاستیکی را به كودك نشان دهد و حتی کودک را روی آن بنشاند تا کفل کودک با توالت پلاستیکی تماس پیدا نماید و با آن آشنا گردد.
۱۸ ماهگی:
در این سن اعصاب و عضلات مثانه کودک رشد و هماهنگي کافی پيدا کرده است و کودک پس از این که ادرار می کند به مادر خبر می دهد، ولی قبل از این که مادر او را برای ادرار کردن ببرد ادرارش را رها ميكرد. اگر کودک در این سن روی توالت پلاستیکی ادرار کرد، او را تشویق کنید، ولی اگر نکرد، او را سرزنش و يا دعوا نکنید.
۲۱ ماهگی:
در این سن امكان دارد کودک دچار تکرر ادرار شود و این حالت طبیعی است. مادر نباید کودک را مجبور کند که هر چند دقیقه به توالت برود و اگر خود را خیس کرد، باید بدون این که او را سرزنش کند، لباس های او را عوض نماید.
۲ سالگی:
در این سن کودک می تواند خودش روی توالت بنشیند و حتی از شما می خواهد او را تنها بگذارید. در این سن مادر باید توالت پلاستیکی را نزدیک کودک قرار دهد و به او آزادی دهد که خود هر کاری خواست انجام دهد، ولی باید نزدیک او باشد که اگر کمکی خواست، به او کمک نماید.
۲٫۵ سالگی:
در این سن، کودکان در خلال روز قادر خواهند بود برای ۴ تا ۵ ساعت ادرار خود را نگه دارند، سپس به توالت بروند، شلوار خود را پایین بکشند، روی توالت بنشینند و ادرار کنند.
۳ تا ۳٫۵ سالگی:
اگر در این سن کودک را قبل از خوابیدنش به توالت بفرستید و همينطور قبل از این که خودتان بخوابید، او را بیدار کنید و به توالت بفرستید، مشکل و اختلالی در خواب کودک به وجود نخواهد آمد و کودک نیز در خلال شب در رختخواب خود ادرار نخواهد کرد. مادر باید نزدیک تخت او یک توالت پلاستیکی بگذارد که اگر کودک در خلال شب بیدار شد و احتیاج پیدا کرد، از آن استفاده نماید.
در این سن بهتر است زیر ملحفه کودک پلاستیکی که از انتشار ادرار کودک جلوگیری ميكند، قرار دهید.
