علل ابتلا به لکنت زبان و راه درمان آن
لکنت زبان :
انسان از طریق تکلم مقاصد خود را به دیگران می فهماند و از اهداف اطرافیان آگاه می شود کودک پس از آنکه اولین کلمات را بر زبان می آورد سن ۱۸ تا ۲۴ ماهگی اولین جمله ساده را می سازد و با اطرافیان ارتباط کلامی برقرار می کند . لکنت زبان در سنیت ۲ تا ۵ ساکگی آغاز می شود و ۱% افراد را در بر می گیرد که پسران بیشتر از دختران است .
لکنت زبان نوعی اختلال دائمی و موقتی تکلم است که بصورت تکرار، مکث های طولانی و ممتد گویی صداها، سیلاب ها یا کلمات برزو می کند و به علت وجود تشنج عضلانی، کودک از تولید صداها بطور عادی عاجز است و آنها را بطور غیر طبیعی و نامناسب ادا می کند .
شدت لکنت زبان در افراد متفاوت و ۲ صورت می باشد.
۱ – کلونیکی : فردد مجبور است که در کلمه حرف اول را با سرغت و تشنج چندین بار تکرار کند مثل انار- ا-ا-ا-انار
۲ – حالت تونیکی : فرد بر اثر انقباض حرکتی دستگاه گویایی برای تلفظ یک کلمه چند ثانیه دوچار وقفه می شود و به خود فشار می آورد و کلمه را بیان می کند کودکانی که لکنت دارند دربرخی حروف و کلمات مشکلات بیشتری دارند حروف برخی کلمات را با لبهای بسته تلفظ می کنند مثل (ب- پ –م) و بعضی حروف کلمات را با حرکت زبان ادا می کنند مثل (ت- ث- س- ط) که در این رابطه معلمان و والدین باید به این نکته بیشتر توجه کنند.
علل ابتلا به لکنت زبان و راه درمان آن
علائم و نشانه های لکنت زبان
۱- گوشه گیری مهمترین که بر اثر آن احساس حقارت می کند ساکت و آرام در گوشه ای می نشیند و از هرر پرشی خودداری می کند و در نتیجه استعدادهایش شکوفا نمی شود.
۲- در این کودکان برای صحبت کردن از حرکات مثل حرکات غیر طبیعی چشم، لرزش شانه، حرکات اضافی سر و گردن، بهم زدن سریع پلک ها ، اخم کردن، تکان دادن دست و پا کمک می گیرند تا مقصود خود را بیان کنند.
۳- این کودکان در جمع دچار هیجان می شوند و شدت لکنت افزایش می-یابد مخصوصاً با برخورد با افراد برجسته معلمان باید در جمع از آنها درس نپرسند مگر آنکه مطمئن شوند پاسخ سوالها را به خوبی میدانند.
علل ابتلا به لکنت
۱- عوامل عضوی: وجود ضایعاتی در مغز یا قسمتهای مختلف دستگاه گویایی ممکن است کودک را از تکلم عادی باز دارد دستگاه گویایی مانند: دستگاه تنفس ریه، نای، دهان، لبها، دندانها، فک بالا و پایین و هنجره. اختلال در هر کدام باعث لکنت می شود. ضایعات مغزی ممکن است در دوره های قبل از تولد که بر اثر بیماریهای عفونی مادر و عکس برداری و اشعه ایکس یا اختلال متابولیکی مادر نیز احتمالاً باعث لکنت شود.
۲- عوامل کنش:این عوامل غیر عضوی است هیچگونه ضایعه مغزی یا عضوی وجود ندارد بر اثر مشکلات اجتماعی، ترس شدید، تقلید از دیگر افراد دارای لکنت زبان، تهدید ناگهانی، جدایی از والدین در سنین اولیه کودک، احساس ناامنی، احساس حقارت، تنبیه شدید کودک ، تبعیض بین فرزندان، تولد فرزندان دیگر، کمال طلبی و وسواس والدین بوجود آید.
۳-عدم غلبه طرفی مغز: مغز از دو نیمکره تشکیل شده نیمکره چپ و نیمکره راست. وقتی که دریافت و اجرای فرمان در مغز جابجایی پیش می آید امکان لکنت زبان است نیمکره ی راست بدن از چپ فرمان می گیرد و بالعکس و هر کدام وظایف خود را انجام می دهند که هر کدام از عضو ها اگر بین آنها تعارض ایجاد شود فرمان صادره قابل اجرا نمی شود. غلبه ی طرفی مغز در سنین ۲ تا ۵ سالگی ایجاد می شود.
درمان لکنت زبان
تشخیص به موقع قابل درمان است هدف از درمان اینکه:
۱- نخست حروف و کلمات نادرست او را درست ادا کنیم
۲- نگرانی ها ی او را کاهش دهیم
۳- اعتماد به نفس در او تقویت شود تا از گوشه گیری و حقارت رهایی یابد.
۴- رفتار دیگران با او بهبود یافته و او را تحقیر و تمسخر نکنند.
۵- اختلالات عصبی و ضایعات جسمی او تحت درمان قرار گیرد.
علل ابتلا به لکنت زبان و راه درمان آن
چگونه باید با کودک مبتلا به لکنت رفتار کنیم
درمان لکنت زبان تدریجی است و باید هر چه زودتر شروع شود درمان قبل از ۷ سالگی بهتر است والدین نقش موثری دارند با آرامش کامل به صحبت های او گوش دهند و بگذارند حرفش را تمام کند شما جمله ای را کامل نکنید هنگام صحبت کردن با او تماس چشمی داشته باشید برای پاسخ به سوال به کودک فشار نیاورید هرگز به او نگویید چکار کند تا لکنت نداشته باشد.
از رژیم غذایی خاصی استفاده کنند از خوردن غذاهای تند و محرک پرهیز کنند حداکثر روزی ۱۵ دقیقه آرام با او صحبت کنید برای او کتاب بخوانید برای درمان لکنت حتماً با مشاورین گفتار درمانی مشورت کنید فشارهای روانی را از زندگی کودک حذف کنید چون در تشدید لکنت دخیل است.
ارتباط: مستلزم آن است که فرستنده پیامی را ساخته و انتقال می دهد و گیرنده آن را رمزگشایی کرده و درک می کند.ارتباط مفهوم گسترده تری نسبت به زبان و گفتار دارد، زبان بخشی از ارتباط است و گفتار بخشی از زبان است. اندام های گفتاری: (اندام تنفسی، اندام های واج ساز، اندام های تلفظی)
اختلال تکلم : گفتاری که با عامه ی جامعه تفاوت فاحشی دارد. این تفاوت در حدی است که اولاً موجب جلب توجه دیگران می شود، ثانیاً ارتباط را مختل میکند، ثالثاًهر دو طرف دچار ناراحتی و خستگی می گردند.
انواع اختلالات ارتباطی:۱- اختلال ارتباطی(مشکلاتی در تولید کلام) ۲- اختلال زبانی (مشکلات جدی در فهم و درک معنا )
مشکلات زبانی:۱- اختلال زبان :رفتار زبانی قاعده مند را به صورت متوالی کسب نمی کند.
۲- تاخیر زبان: سرعت عادی رشد عقب می افتد اما توالی منظم رشد باقی می ماند.
اختلال زبان:۱- اختلال زبان درکی: مشکل در درک گفته های دیگران و در پردازش زبان است.
۲- اختلال زبان بیانی:در تولید زبان و تدوین و استفاده از زبان گفتاری و نوشتاری مشکل دارند.
۳- اختلال زبان پریشی: ازدست دادن توانایی صحبت کردن یا درک کردن در اثر صدمه یا ناهنجاری رشد مغزی.
اختلال گفتاری: ۱- اختلال روانی گفتار:مشهورترین (لکنت زبان) ۲- تاخیر در گفتار ۳- اختلال های تولید ۴- اختلال های صوت
اختلال صوتی: ۱- تو دماغی شدن صحبت
۲- گرفتگی صدا(صدای خشک دائمی)
۳- نفس آلودگی(صدا در حد نجوا پایین است)
تاخیر در گفتار : نوعی نارسایی در توانمندی ارتباطی که فرد شبیه افراد کوچکتر از خود حرف می زند.
