جدایی پدر یا مادر از کودک
کودکان احساس ایمنی را از وابستگی با پدر و مادر خود می‌گیرند. هنگامی‌که بچه‌ها به‌ناچار از یکی از آن‌ها جدا می‌شوند (اگرچه برای مدتی کوتاه) تنشِ روانی ناشی از جدایی انجام پذیر است مشکلات دراز مدتی را پدید آورد. درک بچه‌های کوچک از زمان با درک بزرگ‌ترها فرق دارد و «تنها برای چند روز» انجام پذیر است از روی آن‌ها «برای ابد» انگاشته شود.
جدایی‌های آسیب‌رسان
اگر مادری برای چند هفته از کودکش دور شود که برای نمونه از مادر بیمارش نگهداری کند، کودک ۷-۸ ماهه او دچار افسردگی خواهد شد، مخصوصاً اگر مادر تنها کسی بوده باشد که از او نگهداری می‌کند. کودک اشتهای خود را از دست می‌دهد، افسرده می‌شود، پاسخ درستی به آدم‌های آشنا و بیگانه نمی‌دهد، بیشتر به پشت می‌خوابد، سرخود را به این طرف و آن طرف می‌چرخاند و تلاشی برای نشستن و آشکار ساختن پیرامون خود نمی‌کند.
از ۲-۳ سالگی به بعد، جدایی از مادر، در کودک ایجاد افسردگی نمی‌کند، بلکه آشفتگی و نگرانی تند و جدی را به همراه می‌آورد. اگر پدر یا مادر به خاطر یک کار فوری از شهر برود و یا مادر بی‌آنکه قبلاً کودکش را به یک پرستار یا مهدکودک عادت داده باشد، دنبال یک کار تمام وقت برود، کودک انجام‌پذیر است آن سان که پیداست نشانه‌ها آشفتگی‌ای از خود نشان ندهد و اگرچه گاهی اوقات رفتارش به‌اندازه‌ای خوب و مؤدبانه باشد که غیر طبیعی به نظر برسد، ولی همین‌که اینکه مادر از سرکار برگردد، آشفتگی پنهان سر برمی‌آورد و کودک می‌دود و به دامان مادر آویزان می‌شود و هر وقت مادر می‌خواهد از جلوی چشمان او دور شود، از ته دل جیغ می‌کشد، به پرستار اجازه نمی‌دهد برایش کار بکند و به او نزدیک شود و با بی‌ادبی، او را پس می‌زند. هنگام خواب، به مادر یا پدرش می‌چسبد، به‌طوری‌که نمی‌توانند او را در تختش بخوابانند. اگر آن‌ها سرانجام بتوانند از چنگش رها شوند و به‌طرف اتاق خود بروند، کودک بی‌درنگ و بی‌آنکه لحظه‌ای دودلی کند، خودش را از میله‌های تختش بالا می‌کشد و به‌طرف آن‌ها می‌دود، بااینکه اگر قبلاً گستاخی نکرده باشد که تخت بالا برود. این به‌راستی تصویر دردآوری از ترس کودک است. با این که اگر پدر و مادر کامیاب شوند کاری کنند که او در تختش بماند، تا بامداد بیدار خواهد ماند.
اگر مادر چند روزی ناچار شود از خانه دور بماند، انجام‌پذیر است کودک، مادرش را به این شکل تنبیه کند که اگر دوباره به هم رسیدند، وانمود کند که او را نمی‌شناسد و اگر تصمیم بگیرد که دوباره مادرش را بشناسد، شاید سر او جیغ می‌کشد و کوشش می‌کند باخشم، او را کتک بزند.
