توصيه هاى تغذيه اى براى خانم هاى باردار لاغر (BMI کمتر از ۱۸/۵)

وزن گيرى مادر براى رشد و تكامل مطلوب جنين ضرورى است. نوزادانى كه مادرانشان در دوران باردارى وزن گيرى كافى نداشته اند، كم وزن به دنيا مى آيند. خطر تولد نوزاد كم وزن در مادران لاغر، دو برابر بيشتر از مادران با وزن طبيعى مى باشد. زنان لاغرى كه قبل و حين باردارى از برنامه غذايى مطلوبى برخوردار نبوده اند، با دريافت ناكافى كالرى و مواد مغذى مواجه خواهند شد. اين مادران اگر پس از زايمان نيز دچار فقر غذايى باشند، دچار كم خونى نيز مى شوند؛ بنابراين مداخلات تغذيه اى براى بهبود وضع تغذيه زنان باردار لاغر ضرورى است. مراقبت بهداشتى زنان باردار موقعيت مناسبى براى بهبود تغذيه مادر و جنين و نيز ارائه خدماتى نظير آموزش و مشاوره تغذيه فراهم مى كند. يكى از اقدامات اوليه، تعيين دلايل لاغرى مادر يا وزن گيرى ناكافى او مى باشد. دريافت ناكافى مواد غذايى در دوران باردارى يكى از دلايل وزن گيرى ناكافى در اين دوران است. علاوه بر دريافت ناكافى مواد غذايى، عوامل ديگرى مانند كم اشتهايى، فعاليت زياد بدنى، مشكلات بهداشتى از دلايل لاغرى زنان در دوره باردارى مى باشد. جمع آورى اطلاعات شامل عادات و رفتار غذايى، منابع غذايى، دريافت غذا و مايعات و شيوه زندگى در بهبود وضع تغذيه زنان باردار لاغر ضرورى است. در اين مواقع همچنين بايد مواردى نظير تهوع، استفراغ، كم اشتهايى، پايين بودن قدرت خريد مواد غذايى، كاهش جذب مواد مغذى به دليل وجود عفونت و فعاليت زياد بدنى بررسى شوند. زنانى كه قبل از باردارى لاغر بوده يا در دوران باردارى وزن گيرى مطلوبى ندارند نياز به پايش منظم جهت ثبت روند وزن گيرى دارند. خانم هاى باردار لاغر نياز به افزايش وزنى بيش از خانم هاى باردار با وزن طبيعى دارند و لازم است با بكار بردن توصيه هاى تغذيه اى مناسب، ميزان كالرى دريافتى و وزن آنان را افزايش داد. از سوى ديگر خانم باردار لاغر همزمان با كاهش دريافت انرژى با كاهش دريافت پروتئين نيز مواجه خواهد شد؛ زيرا پروتئين مصرفى صرف توليد انرژى مى شود.
در مشاوره و آموزش اين زنان ضمن تاكيد بر استفاده از گروه هاى غذايى اصلى بايد رژيم غذايى آنان تغيير نموده و از طريق انتخاب و مصرف مواد غذايى مناسب در وعده هاى اصلى و ميان وعده، انرژى و مواد مغذى دريافتى آنان افزايش يابد؛ بنابراين با مقوى كردن (اضافه كردن مواد انرژى زا از جمله مواد قندى، نشاسته اى، چربى و روغن) و مغذى كردن غذا (اضافه كردن مواد غذايى حاوى پروتئين مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهى و انواع حبوبات، منابع غنى از ويتامين ها و مواد معدنى مانند انواع ميوه، سبزى، و لبنيات)، مى توان به افزايش وزن آنان كمك نمود. استفاده از ميان وعده هاى مغذى مانند انواع مغزها (پسته، بادام و گردو)، شير، بستنى، و فرنى به زنان لاغر توصيه مى شود.
عليرغم همه موارد مذكور، مشاور تغذيه بايد به عواملى كه بر روى عادات و الگوى غذايى افراد تأثيرگذارند (مانند درآمد و فرهنگ)، توجه نمايد. در اين مواقع بايد بر اساس بودجه و قدرت خريد خانوار برنامه غذايى را تنظيم نموده و در صورت لزوم خانواده هاى كم درآمد را مطابق با دستورالعمل هاى موجود وزارت بهداشت به سازمان ها و مؤسسات خيريه معرفى نمايد تا بخشى از نيازهاى تغذيه اى آنان با كمك اين سازمان ها تأمين گردد.