تربیت چیست؟
تعلیم به چه معناست؟
منظور از تعلیم، انتقال دانش یعنی علم هنر و فلسفه و یا فن و مهارت به فرد است.
از جهتي ديگر وقتی صحبت از تعلیم مي شود که ، آموخته های انسانی به نسل بعد آنگونه که مناسب است انتقال داده شود.
در تعلیم باید قدم های کوتاه پیوسته ای وجود داشته باشد که فرد درست مانند پله به آن نردبان یا پله ای که از آن بالا می رود به آنجاییکه مایل است برسد.
تربیت به چه معناست؟
در این مورد بدون تردید گفتگو بسیار است. اما سه نکته اصلی و اساسی وجود دارد.
مرحله اول انتقال اخلاق یا اصول اخلاقی یا انسانی است. به بیاني دیگر کودکی تربیت یافته است که از اصول اخلاقی و انسانی ویژه ای بر خوردار است.در طول تاریخ چهار اصل اساسی اخلاقی یا ارزش اخلاقی عدالت، حقیقت، محبت و آزادی اساس کار بوده است.
مرحله دوم، ارزش جدید و دیگری حرمت وارد صحنه زندگی انسان و مخصوصا محیط خانواده شده. بر اين اساس، آن زمانی من و شما می توانیم درباره تربیت اخلاقی و انسانی را به آنها آموخته ایم و آنها را به سمت ارزش های مطلق اخلاقی کشانده ایم. به این معنا که بدون آنکه منفعت یا مصلحت آنها هست یا نیست،بدون آنکه به فواید آنی و عادی آن توجه کنند، فقط بخاطر اصول اخلاقی به آنها پایبند باشند.
همیشه حرف راست را بگویند حتی اگر به ضرر خود یا دیگران تمام شود. زیرا بهتر است که انسان راستی را پیشه کند و حتی بپذیرد که این راستی ممکن است در برخی مواقع برای خود و دیگران آسیب بوجود آورد اما حداقل خاطرش آسوده است که چنین جامعه ای هزاران بار بیشتر از این راستگویی بهره می گیرد بنابراین اصول ارزش های اخلاقی آن هم در معنا و مفهوم خاص مطلق خود باید به فرزندان آموخته شود.
مورد دوم، میل به کمال است. یعنی کودک انسانی باید رشد خود را که عاملی ضعیف در انسان است را بپذیرند و به سمت کمال حرکت کند. منظور از کمال به معنای تکمیل و کامل کردن است. آنچه که به عنوان خود شدن و یا تحقق خود می شناسیم.
مسئله سوم آزادی و آزادگی است. تربیت آن زمان کامل است که فرد بتواند از زندان تاریخ، از زندان جامعه و محیط اطراف خود، از زندان آنچه که درون او به او تحمیل می کند، یعنی زندانی که جنبه بیولوژیک و یا نیروهای آشکار و پنهان درونی تا به مقدار ممکن آزاد باشد.
متاسفانه در بسیاری از فرهنگ ها پدران و مادران خود بزرگترین زندان بانان فرزندان خود هستند، و ازطرف دیگر با ایجاد ترس و اضطراب و دلهره و نگرانی های دیگر فرزند خود را مقید و محدود کرده و در زندگی او را وادار می کنند که به جای حرکت از ترمز روانی که همیشه مانع او به جهت انجام کارهای درست است بهره بگیرند.
به هر روي موضوع آزادی اساس دیگری و اساس پیچیده ای دارد که در کار تربیت باید صورت بگیرد. تا آن زماني كه فرد بتواند آزادانه، صمیمانه و صادقانه و آگاهانه و عاشقانه و سازنده تصمیم زندگی خود را گرفته و آن را اجرا کند.
