بیخوابی
بازگویی بیماری
بیخوابی عبارت است از پریشانی در خواب، بیدار شدن پی در پی، بیدار شدن بامداد بسیار زود، یا آمیخته از این حالات.
بیخوابی در تمام سنین رخ می‌دهد، ولی در سالمندان همه‌گیرتر است.
بیخوابی ممکن است موقتی باشد، برای نمونه در اثر بروز کلی بحران در زندگی یا تغییر شیوه زندگی؛ یا مزمن باشد، برای نمونه از روی مشکلات جسمی یا روانی یا خوردن دارو
علائم شایع
بی‌قراری به هنگام کوشش برای به خواب رفتن
خواب کوتاه و به دنبال آن بیدار شدن از خواب
خواب طبیعی تا بامداد بسیار زود (۴–۳ بامداد)، سپس بیدار شدن (غالباً همراه با افکار ترسناک)
چرخه‌های بدون خواب کافی به گونه پی در پی با چرخه‌های خواب زیاد یا خواب‌آلودگی در زمان‌های نابجا
علل
افسردگی، در همین‌گونه معمولاً فرد بسیار زود از خواب برمی‌خیزد.
پرکاری توده تیرویید
پریشانی ناشی از دلهره
مشکلات جنسی، برای نمونه ناتوانی جنسی
خواب‌آلودگی و چرت زدن در طی روز
پیرامون پرسروصدا (از جمله خرخر همسر)
آلرژی‌ها و خس‌خس سینه در بامداد زود
بیماری‌های قلبی یا ریوی که باعث تنگی نفس به هنگام دراز کشیدن می‌شوند.
بیماری‌ها یا اختلالات همراه با درد، برای نمونه فیبرومیوزیت یا آرتریت (برافروختگی مفصل)
مشکلات ادراری یا گوارشی که فرد را ناچار می‌کنند در میان شب برای رفتن به توالت از خواب برخیزد.
مصرف مواد محرک مثل قهوه، چای یا کولا
استفاده از برخی از داروها، مانند دکستروآمفتامین، داروهای کورتیزونی، یا داروهای دکونژستان (رفع کننده گرفتگی بینی)
ساعات کاری متغیر و نا به سامان
پیرامون یا خانه تازه
پدیده جا ماندن یا جلو افتادن از زمان به هنگام مسافرت‌های هوایی یعنی ساعت بیولوژیک اندام نمی‌تواند خود را به چالاکی با دگرگونی‌های زمانی و در نتیجه چرخه روشنایی و تاریکی جدید هماهنگ کند.
ورزش نکردن
نوشیدن الکل
سوء مصرف دارو، از جمله مصرف زیاده از حد داروهای خواب‌آور
بی‌بهرگی از مواد اعتیادآور
دست‌اندرکاران تشدیدکننده بیماری
پیشگیری
شیوه زندگی‌ای را در پیش گیرید که الگوی خواب طبیعی را به هم نزند (به قسمت اصول کلی درمان مراجعه کنید).
اگر خوابتان نمی‌برد، برخیزید و کاری انجام دهید.
از خوابیدن طولانی‌مدت در طی روز خودداری کنید.
اجتناب از هرگونه علت احتمالی در صورت امکان
پیامدهای مورد انتظار
بیشتر افراد توانمند به پیروی از الگوی مناسب هستند، البته به شرطی که علت زمینه‌ساز بیخوابی آن‌ها درمان یا حذف شود.
پیامدهای احتمالی
کهنه شدن بیخوابی موقتی
خواب‌آلودگی روزافزون در هنگام روز که تمام جنبه‌های زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
اصول کلی
کوشش کنید دلهره خود را کم کنید. روش‌های آرام‌سازی خود را فراگیرید و به کار بندید.
تا چندین ساعت پیش از خواب از مواد محرک استفاده نکنید.
برای درمان هرگونه بیماری زمینه‌ساز به پزشک خود مراجعه کنید و اگر دارویی باعث بیخوابی شده است از پزشک خود راهنمایی و کمک بخواهید.
پیش از خواب در وان آب گرم کمی بیاسایید.
اتاق‌خواب خود را تبدیل به دفتر کار نکنید. پیرامون اطراف را برای خواب هرچه بهتر آماده کنید.
برای به خواب رفتن، اندیشه خود را خاموش‌کنید و تنها به اندیشه‌ها آرامش‌بخش فکر کنید. *آهنگ آرام بگذارید.
برنامه خواب خود را منظم کنید.
در صورت توانایی می‌توانید از ابزارهایی مانند پنبه گوش، چشم‌بند، یا پتوی الکتریکی استفاده کنید.
اگر علت بیخوابی روانی باشد، روان‌درمانی یا مشاوره می‌تواند سودمند واقع شود.
داروها
در موارد زیر امکان دارد داروهای خواب‌آور تجویز شوند: اگر بیخوابی موقتی در کارهای روزمره شما خللی وارد کرده باشد؛ اگر شما دچار بیماری هستید که پی‌درپی در خواب شما پریشانی ایجاد می‌کند؛ اگر نیاز به برقراری الگوی خواب منظم دارید.
به‌کارگیری طولانی‌مدت از خواب‌آورها ممکن است اثر عکس داشته باشد یا اگرچه اعتیادآور باشد. هیچ‌گاه از قرص‌های خواب‌آوری که دوستتان داده است استفاده نکنید.
کوشش در زمان آلودگی به این بیماری
به گونه آراسته ورزش کنید تا به‌اندازه کافی خسته شوید، ولی هیچ‌گاه تا ۲ ساعت پیش از خواب ورزش نکنید.
دستور خوراک
دستور خوراک ویژه‌ای توصیه نمی‌شود، ولی اگر قبلاً سوءهاضمه خواب شمارا آشفته کرده است، تا ۳ ساعت پیش از خواب چیزی نخورید. نوشیدن یک لیوان شیر گرم پیش از خواب برای برخی از مردم سودمند است.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان دچار بیخوابی شده‌اید.
اگر دچار علائم تازه و غیر قابل توجیه شده‌اید. داروهای به‌کاررفته در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
